Qar Kraliçası
Janr	nağıl oyunu
Müəllif	Yevgeni Şvarts
Orijinal dil	rus
yazı tarixi	1938
Vikisitatda sitatlar

Qar Kraliçası- Hans Kristian Andersenin eyniadlı nağılı əsasında Yevgeni Şvarts tərəfindən 1938-ci ildə yazılmış dörd pərdəli nağıl tamaşası.

Personajlar

• Hekayəçi - təxminən iyirmi beş yaşında bir gənc; çətinliyə düşənlərə kömək etməyi özünə borc bilir
• Kay - Qar Kraliçasının apardığı oğlan; Nənənin övladlığa götürən nəvəsi
• Gerda - Kayı axtarmağa gedən qız
• nənə
• Məsləhətçi - soyuq əlli qara paltolu adam
• Qar Kraliçası - şimalda yaşayan bütün ağ dərili qadın
• Raven Carl
• Qarğa Clara
• Şahzadə Klaus - keçmiş çoban şahzadə oldu
• Şahzadə Elza
• Kral Erik 29
• Atamanşa - eynəkli və enli papaqlı yaşlı qadın
• Birinci Rogue
• Balaca quldur - gözəl qara saçlı qız
• Şimal maralı
• Mühafizəçilər, padşahın köməkçiləri, quldurlar

Əlaqədar videolar

Süjet

Bir hərəkət

Kay, Gerda və onların nənəsinin yaşadığı kiçik evdə Məsləhətçi görünür. O, qışın ortasında pəncərənin kənarında açan qızılgül koluna maraq göstərərək, nənəsinə bunun üçün əvvəlcə 10, sonra isə 100 taler təklif edir. O, razı deyil. Mübahisə baş verir və Müşavir barışmaz ailədən Qar Kraliçasına şikayət edəcəyini vəd edir.

Tezliklə Qar Kraliçasının özü ev sakinlərinin qarşısına çıxır. O, Kayı özü ilə aparmaq istədiyini deyir: oğlunun yerinə o olacaq. Nənə izah edir ki, uşağı valideynlərinin ölümündən sonra götürüb. Onun qucağında böyüdü və o, ondan ayrıla bilməz. Kay da evi tərk etməyə şiddətlə etiraz edir. Kraliça sağollaşaraq onu öpür. O gedəndən sonra Kayın əhval-ruhiyyəsi kəskin şəkildə dəyişir: qızılgüllər ona çirkin görünür, Gerda - çirkin, nənə isə gülməli görünür. Bütün bu müddət ərzində yaxınlıqda olan nağılçı izah edir ki, Qar Kraliçasının öpdüyü adamın ürəyi buz parçasına çevrilir.

Fəaliyyət iki

Bütün qış Gerda və nənə Kayı gözlədilər. Yazda baş qəhrəman onu axtarmağa getdi. Yolda o, qarğa Karl və qarğa Klara ilə qarşılaşır, onlar Kayın şahzadə olduğuna və kral sarayında yaşadığına əmin olurlar. Onlar yanıldılar: əslində şahzadənin adı Klausdur. O və Şahzadə Elza Gerdaya rəğbət bəsləyirlər və buna görə də ona xəz palto, papaq, manşet və qızıl araba təklif edirlər. Kralın köməyi ilə qızı həbs etmək istəyən Müşavirin intriqalarına baxmayaraq, o, saraydan çıxıb yoluna davam etməyi bacarır.

Üçüncü akt

Gerdanın yolu Atamanşanın başçılıq etdiyi quldurların yaşadığı qüllənin yanından keçir. Məsləhətçi ona “möhtəşəm ov”u - mühafizəçiləri olmayan qızıl arabaya minən bir qızı göstərməyə gəlir. Quldurlar Gerdanı dayandırırlar, lakin onu Müşavirə təhvil verməyə vaxtları yoxdur: Əsiri xilas edən Kiçik Quldur peyda olur, çünki onun oynamağa heç kimisi yoxdur. Gerda və Kayın hekayəsini öyrənəndə çətin ki, qızı buraxmağa razı olsun. Şimal maralı onu Qar Kraliçasının mülklərinə çatdırmalıdır.

dörd hərəkət

Gerda Kayı Qar Kraliçasının sarayında tapır. Adını çəkdiyi bacısının xarici görünüşünə demək olar ki, fikir vermir. Kei buz parçalarından "əbədilik" sözünü yaratmaqla məşğuldur. Onun biganəliyi və soyuqluğu Gerdanı üzdü. Qardaşını qucaqlayaraq ağlayır, kiçik evdə necə gözəl yaşadıqlarını danışır və ona nənəsini, qaranquşlarını, Trezorun itini və qonşunun pişiyini xatırladır. Gerdanın göz yaşları Kayın buzlu ürəyini əridir və o, hər şeyi xatırlayır.

Bu vaxt qonaqlar bir-bir nənənin evinə gəlir: Balaca Quldur və Nağılçı, Karl və Klara, Klaus və Elza. Hamı xəbər gözləyir. Nəhayət, qapı açılır və Kay və Gerda astanada görünür. Nağılçı uşaqları belə bir sözlə qarşılayır ki, insanların ürəyi qızdırdıqca istənilən düşmən gücsüzdür.

Bədii xüsusiyyətlər

Yevgeni Şvarts üçün Andersenin süjetlərinə müraciət təsadüfi deyildi: teatrşünas Sergey Tsimbalın fikrincə, yazıçı “əkilmiş ata” kimi danimarkalı hekayəçini seçib.

Andersenin bəstələdiyi hekayələri canlandıran Şvarts bəzən onların strukturunu dəyişdirməklə yanaşı, personajların xarakterini də dəyişdirirdi. Deməli, Andersenin versiyasında Gerda müstəqil qərarlar qəbul etmək üçün çox gəncdir; ümidsizlik anında o, hətta adını daşıyan qardaşının öldüyünü və qayıtmayacağını etiraf etməyə hazırdır. Şvartsın Gerdası fərqlidir: iradəli, məqsədyönlü, qətiyyətli qız.

Şvartsevin "Kiçik quldur" əsəri heyrətləndirici şəkildə cəsarət və mərhəmət qabiliyyətini, absurdluğu və empatiya qabiliyyətini birləşdirir. Məsləhətçinin xarakteri təkcə hərəkətlərdə deyil, həm də nitqdə ortaya çıxır: kargüzarlıq dönüşləri ilə doludur, quru və cansızdır. Lakin Nağılçı həqiqətən nəcibdir; Gerdanın köməyinə ehtiyacı olanda o, peyda olur.

Sovet senzurası Andersenin məşhur nağılından 956 sözü kəsdi. "Cədvəl" sizi əskinasların mənası haqqında düşünməyə dəvət edir: senzura məntiqi həmişə aydın deyil.

Dörd il əvvəl, dahi Danimarka nağılçısının anadan olmasının növbəti ildönümü ərəfəsində NTV kanalı məşhur G. -H. Andersen, Kuban keşişlərinin təşəbbüsü ilə azad edildi. Təəccüb və açıq istehza ilə televiziya xəbərlərinin aparıcısı yeni nəşrdə “ əsas xarakter boş zar oyunu əvəzinə məzmurlar oxuyur və məhəbbətinin gücü ilə deyil, mələklərin köməyi ilə şər kraliçaya qalib gəlir.

Din xadiminin Andersenin nağılının orijinalda məhz belə olması ilə bağlı izahatını jurnalist çox şübhəli versiya kimi təqdim edir. Süjetin sonunda isə A.S. Puşkinin "Kahin və onun işçisi Balda haqqında", burada "kahin, yulaflı alın" taciri "Aspen alın ləqəbli Kuzma Ostolop" ilə əvəz olunur.

Tanrının nağılını sildikdən sonra senzura uşaqların təxəyyülünü Şeytanla utandırmamaq qərarına gəldi.

Bu gün (hətta 2013-cü ildə) bütün anlaşılmazlıqları aradan qaldırmaq üçün sadəcə Vikipediyanı açmaq kifayət idi. İcazəsiz senzuralara qarşı durmağı düşünmədən, həqiqətən də, kifayət qədər az adam var idi, yalnız qeyd edəcəm ki, "tacir Kuzma Ostolop" həqiqətən senzura mülahizələrindən yaranmışdır, lakin bu gün Kubanda deyil, 1840-cı ildə bu Puşkinin nağılı ilk dəfə nəşr olundu. Mübahisəli redaktə isə kitabın naşiri olan şair Vasili Jukovskiyə məxsusdur.

A. Barinov. Güzgü ilə trol çırakları

Qar kraliçasına gəlincə, burada NTV-nin jurnalistləri nağılın sadəcə senzura versiyasının müdafiəçisi kimi çıxış etdilər. Elə oldu ki, bu versiya çoxumuza, hətta uşaqlığı artıq 1990-cı illərdə pulsuz olanlara da tanışdır: yeni kitablar sovet nəşrlərindən yenidən nəşr olundu, burada Andersenin nağılları, məlum oldu ki, əhəmiyyətli ixtisarlarla nəşr olundu. Əsasən, bu əskinaslar Allaha, qəhrəmanların xristian inancına, xristian təsvirlərinə və simvollarına aid idi. Ancaq mənasını dərhal izah etmək mümkün olmayan başqa ixtisarlar da var idi ...

The Stol "Qar kraliçası" nağılının iki versiyasını - tam və senzuralı - müqayisə edərək, sovet versiyasında hansı mənaların "düşdüyünü" və bəzi günahsız detalların senzuru necə xəbərdar edə biləcəyini aydınlaşdırmağa çalışıb.

Güzgü və onun fraqmentləri

Andersenin nağılı şər trol tərəfindən hazırlanmış sehrli güzgü haqqında məsəllə başlayır. Danimarka orijinalına yaxın tərcümədə onun haqqında belə deyilir: “...bir vaxtlar qəzəbli və aldadıcı bir trol var idi; şeytanın özü idi. Sovet variantı bir az fərqli səslənir: “...bir vaxtlar trol, şər, yaramaz, əsl şeytan var idi”. İlk baxışdan kiçik bir dəyişiklik - ";" “,” kimi dəyişir və “özü idi” isə “mövcuddur” - əslində bütün mənası dəyişir. Rus dilində "əsl şeytan" sabit birləşməsi çox pis kimsə deməkdir və bu kontekstdə bir epitet kimi görünür - məcazi mənada istifadə olunan, müqayisəni ehtiva edən bir tərif: pis, şeytan kimi. Bu arada, Andersen onun eyni bibliya şeytanı olduğuna diqqət yetirir.

sovet versiyasında oğlan onu aparan qaranlıq qüvvələrə müqavimət göstərməyə belə cəhd etmədi

Sovet senzoru Allahı bütün nağıldan diqqətlə silərək, uşaqların təxəyyülünü Şeytanla da utandırmamaq qərarına gəldi. Çox güman ki, buna görə bir az aşağı olan başqa bir ifadə tamamilə yox olacaq, burada troll bir daha birbaşa şeytan adlandırılır: "Bütün bunlar şeytanı çox əyləndirdi."

Onun güzgüsünün gözəl və yaxşı hər şeyi təhrif etməsi şeytanı məftun etdi. İblis trolunun şagirdləri insanların təhrif olunmuş əksləri ilə oynayaraq onunla birlikdə dünyanı dolaşdılar. Nəhayət, “mələklərə və Yaradanın özünə gülmək üçün” cənnətə çıxmaq istəyirdilər. Sovet versiyasında cümlənin ikinci hissəsi yoxdur, bu, trollun tələbələrinin niyə göyə qalxması lazım olduğunu tam aydınlaşdırmır.

oğlan və qız

Tanrının və şeytanın birbaşa xatırlanmasından xilas olan senzura mətni dünyəviləşdirməyə davam etdi. Növbəti sırada NTV-nin süjetində qeyd olunan məzmurlar var idi (yalnız nağılın heç bir versiyasında “boş zar oyunu” yoxdur, burada, yəqin ki, jurnalistin təxəyyülü artıq işə düşüb). Andersenin dediyinə görə, Kay və Gerda bir dəfə birlikdə oynayaraq Milad məzmuru oxudular, nağılda ondan iki sətir verilir:

Eyni zamanda uşaqlar bahar günəşinə baxdılar və onlara elə gəldi ki, körpə Məsihin özü də oradan onlara baxır. Bütün bunlar sovet tərcüməsində təbii ki, yoxdur.

I. Linç. "Qar kraliçası" nağılı üçün illüstrasiya

Eyni fəsildə, Qar Kraliçası Kayı qaçırdıqda, o, orijinala görə, "Rəbbin Duasını oxumaq istəyirdi, lakin ağlında bir çarpma cədvəli fırlanırdı". Sovet versiyasında oğlan onu aparan qaranlıq qüvvələrə müqavimət göstərməyə belə cəhd etmədi.

Sehr etməyi bilən bir qadının çiçək bağçası

Bütün nağılda ən böyük ölçüdə olan növbəti qanun layihəsi olduqca müəmmalı görünür, çünki xaric edilmiş mətndə birbaşa xristian eyhamları yoxdur. Kayın axtarışına çıxdıqdan sonra Gerda bir müddət sehrbazın evində qalır. Orada çiçəklərlə söhbət edir və soruşur ki, dostunun hələ də sağ olub-olmadığını bilirlərmi? Və cavab olaraq hər çiçək ona axtarış mövzusu ilə heç bir əlaqəsi olmayan kiçik bir hekayə danışır. Aydındır ki, müəllif üçün bu hekayələrin hər biri - və yalnız altısı var - nədənsə vacib idi, çünki çiçək bağı hətta fəslin başlığına daxil edilmişdir.

Edmund Dulak. "Qar kraliçası" nağılı üçün illüstrasiya

Sovet nəşrində altı mini hekayədən yalnız biri qalır - dandelion tərəfindən danışılır. Bu hekayənin mərkəzində nənə ilə nəvəsinin görüşü dayanır: “Həyətdə oturmağa yaşlı nənə çıxdı. Onun nəvəsi, kasıb kəniz qonaqlar arasından gəlib yaşlı qadını öpdü. Qızın öpüşü qızıldan qiymətlidir - düz ürəkdən gəlir”. Bu sözləri eşidən Gerda dərhal nənəsini xatırladı və zehni olaraq ona Kai ilə tezliklə qayıdacağına söz verdi. Beləliklə, hekayələrdən biri əsas süjetə nisbətən rəvan şəkildə inteqrasiya olunur və sovet oxucusu daha beşinin mövcudluğundan şübhələnmir. Və bu hekayələr:

1. Alovlu zanbaq qədim adətlərə görə, mərhum ərinin cəsədi ilə birlikdə dəfn mərasimində diri-diri yandırılan hindli dul qadının qurban kəsilməsi səhnəsini təsvir edir.
2. Bindweed cəngavər qalasında eyvanın məhəccərinə söykənərək həyəcanla sevgilisinə baxan yaraşıqlı bir qızdan danışır.
3. Qardelen anlaşılmaz kədərli səslə iki bacı və onların kiçik qardaşı haqqında danışır: bacılar yelləncəkdə yellənir, kiçik qardaş isə yaxınlıqda sabun köpüyü üfürür.
4. Sümbüllər, müəyyən bir şirin ətir dalğaları ilə meşəyə itən üç gözəl bacıdan bəhs edir, sonra üç tabut, içərisində gözəllər uzanan kolluqdan üzür. "Axşam zəngi ölülər üçün çalınır!" - hekayəni bitir.
5. Nərgiz damın altındakı şkafda yarı geyimli bir rəqqasə haqqında mahnı oxudu, o, tamamilə ağ və təmiz geyinir, rəqs edir.

Axşam namazını oxudu və küləklər yatmış kimi səngidi.

Niyə bu hekayələrin sovet nəşrindən "çıxdığını" yalnız təxmin etmək olar. Yalnız ikisində uzaq dini eyhamlar var - ölülər üçün çalınan zəng haqqında və hindistanlı dul qadın haqqında. Ola bilsin ki, onlar çox böyük hesab olunurdular, uşaqların başa düşməsi üçün əlçatmazdırlar - və Gerda onları başa düşmür, amma onlar nəyəsə görə var? Hər halda düşünmək üçün bir şey var: uşaq klassikası o qədər də sadə olmadığı ortaya çıxdı.

Şahzadə və Şahzadə

Növbəti fəsildə yenə anlaşılmaz qanun layihəsi qarşımıza çıxır. Burada qarğa Gerdaya evlənmək istəyən şahzadə haqqında danışır və gələcək əri şahzadənin vəzifəsinə kastinq təşkil edir. Sarayın lap qapısından talib-namizədlərin növbəsi uzanırdı. Orijinal mətndə daha sonra bir təfərrüat bildirilir: “Taliblər yeyib-içmək istədilər, lakin saraydan bir stəkan su belə çıxarılmadı. Düzdür, daha ağıllı olanlar sendviç yığırdılar, amma qənaətcillər artıq qonşuları ilə bölüşmürlər, öz-özünə düşünürlər: "Qoy ac qalsınlar, arıqlasınlar - şahzadə onları götürməyəcək!" "Burada senzuraları çaşdıra bilən şey anlaşılmazdır. .

Anastasiya Arkhipova "Qar kraliçası" nağılı üçün illüstrasiya

Balaca Quldur

Gerdanı soyan quldurlar haqqında fəsildə nədənsə saqqallı qoca quldur qadınla onun nadinc qızı arasındakı münasibətdən kiçik bir epizodu gizlətməyə qərar verdilər. Anası yuxuya gedəndə əsiri buraxmaq qərarına gələn balaca quldur qız çarpayıdan tullanır, anasını qucaqlayır, saqqalını çəkib deyir: “Salam, mənim balaca keçim!” Bunun üçün ana qızının burnuna tıqqıltılar verib ki, qızın burnu qırmızı və mavi olub. "Ancaq bütün bunlar sevgi ilə edildi" deyə müəllif qeyd edir. Bu epizod sovet nəşrində yoxdur.

Laplandiya və Fin

Bundan əlavə, senzorun demək olar ki, bütün müdaxilələri məntiqlidir, hər halda başa düşüləndir. Bir dəfə Qar Kraliçasının bağçasında Gerda öz qoşunlarının “avanskarları” ilə qarşılaşır: qıza canavarlara çevrilmiş canlı qar dənələri hücum edir. Bir vaxtlar oxşar vəziyyətə düşmüş Kaydan fərqli olaraq, Gerda “Atamız” duasını oxumağı bacarır – və dərhal əllərində qalxan və nizə olan dəbilqəli mələklər onun köməyinə gəlir. Mələklər legionu qar canavarlarını məğlub edir və qız indi cəsarətlə irəliləyə bilər. Sovet nağılında nə dua var, nə də mələklər: Gerda sadəcə olaraq cəsarətlə irəliləyir, amma canavarların hara getdiyi bəlli deyil. Halbuki, “normal” kommunist məntiqi: insan təhlükələri təkbaşına dəf edir və Allahın bununla heç bir əlaqəsi yoxdur; Qaqarin kosmosa uçdu - Allahı görmədi və s.

Qar Kraliçasının salonlarında

Son fəsildə, yenə də, Andersenin dediyinə görə, Tanrı Gerdaya kömək edir: "O, axşam namazını oxudu və küləklər yuxuya getmiş kimi səngidi." Sovet Gerda özü küləklərin xanımı kimi çıxış edir: "Və onun qarşısında küləklər səngidi ..."

Kayı soyuq və laqeyd görən Gerda ağlamağa başladı. Göz yaşları onun donmuş ürəyini əritdi, qıza baxdı və o, eyni Milad məzmurunu oxudu:

Güllər açır... Gözəllik, gözəllik!
Biz tezliklə Məsih uşağı görəcəyik.

Vladislav Yerko. "Qar kraliçası" nağılı üçün illüstrasiya

Sonra Kai göz yaşlarına boğuldu. Sovet variantında bunun üçün ona məzmur lazım deyildi.

Daha əvvəl qızı Qar Kraliçasının sarayına təslim etmiş bir maralda geri qayıtdılar. Orijinalda maral uşaqlar üçün tək deyil, cəngəlliklə qayıdırmış. “Özü ilə gənc bir maral anası gətirdi, yelin südlə dolu idi; o, Kay və Gerdanı onlarla sərxoş etdi və düz dodaqlarından öpdü. Bu detal naməlum səbəblərdən sovet nəşrində yoxa çıxır.

Nağıl uşaqların bu müddət ərzində böyüdüklərini kəşf edən evə qayıtması ilə bitir. Onlar oturub nənə Müjdəni oxuyanda dinləyirlər: “Uşaqlar kimi olmasanız, Cənnət Padşahlığına girməyəcəksiniz!” Və yalnız bundan sonra köhnə məzmurun mənasını başa düşdülər:

Güllər açır... Gözəllik, gözəllik!
Biz tezliklə Məsih uşağı görəcəyik.

Söz yox ki, bütün bunlar uşaqlıqdan bizə tanış olan nəşrlərdə və filmdə kəsilib.

07.01.2016

Bir çoxumuz ən azı bir dəfə məşhurun ​​nağılını oxumuşuq uşaq yazıçısı Hans Kristian Andersen "Qar kraliçası" Yaxşılığın şər üzərində qələbəsi və əsl dostluğun dəyəri haqqında yəqin ki, bundan yaxşı hekayə yoxdur. Bu nağılda o qədər çox personajlar, duyğular və hisslər bir-birinə qarışıb ki, o, nümunələrdən istifadə edərək insani dəyərlərdən və çatışmazlıqlardan bəhs edən yaxşı bir dərsliyə çevrilə bilər. Bəs, yazıçını belə ibrətamiz nağıl hazırlamağa vadar edən Qar Kraliçasının hekayəsi nədir?

Qar Kraliçası: yaradılış hekayəsi və avtobioqrafik anlar

"Qar kraliçası" nağılı 170 ildən çox əvvəl yazılmış və ilk dəfə uzaq 1844-cü ildə gün işığını görmüşdür. Bu, Hans Kristian Andersenin ən uzun nağılıdır, üstəlik, yazıçının həyatı ilə çox sıx bağlıdır.


Andersen özü də bir dəfə etiraf etmişdi ki, o, “Qar kraliçası”nı həyatının nağılı hesab edir. Balaca oğlan Hans Kristian qonşusu, bacısı adlandırdığı sarışın Lisbetlə oynadığı vaxtdan o, orada yaşayırdı. O, bütün oyunlarda və işlərdə Hans Kristianı müşayiət edirdi, həm də onun nağıllarının ilk dinləyicisi idi. Çox güman ki, məşhur yazıçının uşaqlığından kiçik Gerdanın prototipinə çevrilən bu qız idi.


Təkcə Gerda əslində mövcud deyildi. Andersenin bioqrafları belə deyirlər Qar kraliçası İsveç opera müğənnisi Cenni Linddən ilhamlanıb. yazıçı kiminlə sevgili idi.


Qızın soyuq ürəyi və qarşılıqsız sevgisi onu Qar kraliçası - insan hiss və duyğularına yad olan gözəllik hekayəsini yazmağa sövq etdi.
Andersenin Qar Kraliçasının obrazı ilə erkən uşaqlıqdan tanış olduğuna dair məlumatları da tapa bilərsiniz. Danimarka folklorunda ölümü tez-tez Buz Qız adlandırırdılar. Uşağın atası ölüm ayağında olanda vaxtının yetişdiyini və Buz Qızın onun üçün gəldiyini söylədi. Ola bilsin ki, Andersenin Qar Kraliçası Skandinaviyadakı qış və ölüm obrazı ilə çox oxşardır. Eynilə soyuq, bir o qədər də duyğusuz. Ondan sadəcə bir öpüş istənilən insanın ürəyini dondura bilər.

Qar Kraliçasının tarixi: maraqlı faktlar

Skandinaviya mifologiyası ilə yanaşı, Buz Qız obrazı başqa ölkələrdə də mövcuddur. Yaponiyada Yuki-onna, Rusiyada isə Mara-Morenadır.
Andersen Buz Qız obrazını çox bəyənib. Onun yaradıcılıq irsində “Buz qızı” nağılı da var, yeddi fəsildən ibarət “Qar kraliçası” nəsrinə öz nişanlısını evdən oğurlayan əsrarəngiz Qar kraliçası haqqında mənzum şəkildə eyniadlı nağıl verilmişdir. gənc qız.
Nağıl tarix üçün çətin bir ildə yazılmışdır. Belə bir fikir var ki, Qar kraliçası və Gerda Andersen obrazı elmlə xristianlığın mübarizəsini göstərmək istəyib.
Deyirlər ki, H.-G. Andersen nağılı çoxlu qrammatik səhvlərlə yazıb. Redaktorlar tərəfindən işarə edildikdə, o, elə etdi ki, bu, onun ideyasıdır.

Yazıçı Tove Yanssonu "Sehrli Qış" əsərini yaratmağa ruhlandıran Andersenin Qar Kraliçası oldu.
Qeyd edək ki, Sovet İttifaqında bu hekayə senzuraya məruz qalırdı. Məsih, Rəbbin Duası və Kay və Gerdanın oxuduğu məzmur haqqında heç bir söz yox idi. Nənənin uşaqlara İncil oxuması da qeyd olunmayıb, bu məqam adi nağılla əvəzlənib.


Andersenin nağılı böyük populyarlıq qazandı. Qar Kraliçasının hekayəsi bütün dünyada uşaqlara məlum olması üçün müxtəlif ölkələrin dillərinə tərcümə edildi. Bundan əlavə, bir çox film adaptasiyası və dramatizasiyası var, bunlardan ən məşhurları "Qar kraliçasının sirri" filmi və "Dondurulmuş" cizgi filmidir. Kay və Gerdanın hekayəsi eyniadlı operanın əsası oldu.
“Qar kraliçası”nı bir daha oxumağınızdan əmin olun. İndi bu nağılın yaranma tarixini bilməklə, siz mütləq özünüz üçün yeni bir şey kəşf edəcək və onu başqa cür həyata keçirəcəksiniz.

Biz Dobranich saytında 300-dən çox dəyəri olmayan nağıl yaratmışıq. Vətən ritualında yuxuya verdiyi möhtəşəm töhfəni, qalxanın və istinin təkrarlanmasını yenidən etmək praqmatikdir.Layihəmizə dəstək olmaq istərdinizmi? Gəlin ayıq olaq, yeni güclə sizin üçün yazmağa davam edəcəyik!

Qar Kraliçası bu səhifədə oxuya biləcəyiniz dostluq, sevgi və iman hekayəsidir. Bu, çox uzun bir yol qət edən kiçik bir qızın qırılmamış ruhu haqqında bir hekayədir. Yol yalnız sonsuz deyil, həm də ürəyinə əziz olan bir insanı xilas etmək üçün ümidsiz görünür. Fərqli insanlarla tanış olur və personajlar nəhəng və bəzən çox kəşf edir təhlükəli dünya, lakin yol boyu daima yardım və dəstək tapır və heç bir maneəyə rəğmən təslim olmur.

Qar kraliçası nağıl labirint kimi ki, oxuduqca daha da bəzəkli olur. Onu bir neçə hekayəyə bölmək olar və hər biri uşağınız üçün xüsusi bir dərs olacaq.

Nağılda həyat romantizmi.

İnam dağları yerindən oynada bilər, ümid sonda ölür və sevgi əsl möcüzələr yaratmağa, hətta buzlu ürəkləri və göz yaşlarını əritməyə imkan verir. Müəllif kiçik qız Gerdanın obrazında bu üç postulatın gücünü, qorxmaz xarakterini, iradəsini qoyur - müasir qadın öz xoşbəxtliyini əldə etmək və saxlamaq üçün nələrə malik olmalıdır. Və sonra heç bir Qar Kraliçası onu məhv etməyəcək.

Hans Kristian Andersenin ilk nağıl illüstratorlarından biri olan Vilhelm Pedersenin Qar Kraliçası üçün illüstrasiya.

Süjet

Hekayə bir. Güzgü və onun fraqmentləri

Güzgü daşıyan trollar.

Pis trol, bütün yaxşı şeylərin pis göründüyü bir güzgü yaradır və pislik yalnız gözü daha parlaq şəkildə çəkir. Bir gün trollun şagirdləri bu güzgünü götürüb onunla hər yerə qaçır, əylənmək üçün onu insanlara göstərir və nəhayət, “mələklərə və Yaradanın özünə gülmək üçün” səmaya qalxmağa qərar verirlər.

Onlar nə qədər yüksəklərə dırmaşsalar, güzgü daha çox qaşqabağını büzdü və buruşdu; güclə əllərində saxlaya bildilər. Amma sonra yenidən ayağa qalxdılar və birdən güzgü elə əyildi ki, onların əlindən qaçıb yerə uçdu və sındı. Onun milyonlarla, milyardlarla fraqmenti isə güzgünün özündən daha çox problem yaratmışdır. Onların bəziləri bir qum dənəsindən başqa bir şey deyildi, geniş dünyaya səpələnmişdi, düşdü, oldu, insanların gözünə və beləcə orada qaldılar. Gözündə belə bir fraqment olan insan hər şeyi içəridən görməyə və ya hər şeydə yalnız pis tərəfləri görməyə başladı - axırda hər bir fraqment güzgünün özünü fərqləndirən xüsusiyyətini saxladı. Bəzi insanlar üçün fraqmentlər düz ürəyinə dəydi və bu, ən pisi idi: ürək buz parçasına çevrildi. Bu fraqmentlərin arasında elə böyüklər var idi ki, onları pəncərə çərçivələrinə salmaq olardı, amma bu pəncərələrdən yaxşı dostlarınıza baxmağa dəyməzdi. Nəhayət, eynəklərin üzərinə düşən elə fraqmentlər də var idi, ancaq bəla o idi ki, insanlar onları şeylərə baxmaq və daha düzgün mühakimə etmək üçün taxırlar! Və pis trol kolikaya qədər güldü, bu ixtiranın uğuru onu çox xoş qıdıqladı.

Orijinal mətn (Danimarka)

Jo høiere de fløi med Speilet, des stærkere grinede det, de kunde neppe holde fast paa det; høiere og høiere fløi de, nærmere Gud og Englene; Speilet saa frygteligt i sit Griin, at det foer dem ud af Hænderne və styrtede ned mod Jorden, hvor det gik i yüz Millioner, Millioner və endnu flere Stykker, və da yalnız gjorde det megen størørre; thi nogle Stykker vare knap saa store som et Sandkorn, og disse fløi rundt om i den vide Verden, og hvor de kom Folk i Øinene, der bleve de siddende, og da saae de Mennesker Alting forkeert, eller havde gün Ø var. galt ved en Ting, thi hvert lille Speilgran havde beholdt samme Kræfter, som det hele Speil havde; nogle Mennesker fik endogsaa en lille Speilstump ind i Hjertet, og saa var det ganske grueligt, det Hjerte blev ligesom en Klump Iis. Nogle Speilstykker mağazası, Rudeglas və Rudeglas-da, Venner-ə baxdığınız zaman Rude mağazası var; andre Stykker kom i Briller, və saa gik det daarligt, naar Folk toge de Briller paa for ret at see og være retfærdige; den Onde loe, saa hans Mave revnede, og det kildede ham saa deiligt.

İkinci hekayə. oğlan və qız

Kasıb ailələrdən olan oğlan və qız olan Kay və Gerda qohum olmasalar da, bir-birlərini qardaş və bacı kimi sevirlər. Damın altında gül yetişdirdikləri "çiçək qabından böyük" öz bağları var. Düzdür, qışda uşaq bağçasında oynaya bilməzsən, ona görə də bir-birini ziyarətə gedirlər.

Yayda onlar bir sıçrayışla bir-birini ziyarət edərkən tapa bilirdilər, qışda isə əvvəlcə çoxlu, çox pillələrlə aşağı enməli, sonra isə eyni miqdarda qalxmalı idilər. Həyətdə qar vardı.
- Ağ arılar qaynaşır! – yaşlı qadın-nənə dedi.
"Onların da kraliçası varmı?" - oğlan soruşdu; o bilirdi ki, əsl arılarda bir var.
- Var! Nənə cavab verdi. - Qar dənəcikləri onu qalın bir dəstə ilə əhatə edir, lakin o, hamısından daha böyükdür və heç vaxt yerdə qalmır - həmişə qara buludun üstünə qaçır. Tez-tez gecələr şəhərin küçələrində uçur və pəncərələrə baxır; buna görə də çiçəklər kimi buz naxışları ilə örtülmüşdür.

Orijinal mətn (Danimarka)

Om Sommeren, i eet Spring komme til hinanden, om Vinteren maatte de først de mange Trapper ned və mange Trapper op; ude fygede Sneen.
Bedstemoder oyununu "Det er de hvide Bier, som sværme" deyin.
"Har de ogsaa en Bidronning?" spurgte den lille Dreng, han vidste üçün, at imellem de virkelige Bier er der saadan een.
"Det har de!" sagde Bedstemoderen. “Hun flyver der, hvor de swærme tættest! Bütün bunlardan sonra Jorden və Sky-a uçmaqdan ötrü heç bir şey yox idi. Mangen Vinternat flyver on gjennem Byens Gader və Vinduerne, və ya Blomster-in alt-üst olunduğu kimi.”

Bir müddət keçir. Yayda Kay və Gerda öz bağlarında qızılgüllərin arasında otururlar - sonra şeytan güzgüsünün bir parçası Kayın gözünə düşür. Ürəyi əsəbiləşir və “buzlu” olur: nənəsinə gülür, Gerdaya istehza edir. Çiçəklərin gözəlliyi artıq ona toxunmur, lakin o, riyazi cəhətdən mükəmməl formaları olan qar dənələrini heyran edir (“bircə dənə də yanlış xətt”). Bir gün o, xizək sürməyə gedir və ərköyünlükdən özünün, uşaqlarını dəbdəbəli bəzədilmiş “böyüklər” kirşəsinə bağlayır. Birdən sürətlənirlər - təsəvvür etdiyindən daha sürətli, havaya uçur və qaçırlar: Qar Kraliçası onu özü ilə apardı.

Hekayə üç. Sehr etməyi bilən bir qadının çiçək bağçası

Gerda Kayın axtarışına çıxır. Səyyahları zamanı o, gecəni keçirməyə icazə verən bir sehrbazla qarşılaşır və nəhayət, övladlığa götürdüyü qızı etmək üçün onu saxlamağa qərar verir. O, Gerdaya sehr qoyur, ona görə də sonuncu onun adlı qardaşını unudur və sehrli şəkildə bütün qızılgülləri öz bağında yerin altında gizlədir ki, onlar təsadüfən ona və Kaiyə aid olan dam bağının qəhrəmanına xatırlatmasınlar. Amma papağındakı qızılgülləri çıxarmağı unudur.

Bir gün bu papaq Gerdanın diqqətini çəkir. Sonuncu hər şeyi xatırlayır və ağlamağa başlayır. Göz yaşlarının axdığı yerdə sehrbazın gizlətdiyi güllər çiçək açır. Gerda onlardan soruşur:

Mənfi cavab alan o, Kainin hələ də xilas ola biləcəyini başa düşür və yoluna davam edir.

Dördüncü hekayə. Şahzadə və Şahzadə

Əbədi yayın hökm sürdüyü sehrbaz bağını tərk edən Gerda payızın əslində çoxdan gəldiyini görür və tələsmək qərarına gəlir. Yolda yerli padşahın sarayında gəlini ilə yaşayan bir qarğa ilə qarşılaşır. Onunla söhbətindən o, şahzadənin naməlum ölkələrdən peyda olan nişanlısının Kay olduğu qənaətinə gəlir və qarğanı ona baxmaq üçün onu saraya aparmağa razı salır. Onun səhv etdiyi aydın olur; lakin şahzadə və nişanlısı Gerdanın başına gələn bədbəxtliklərdən bəhs edən hekayəni dinlədikdən sonra ona yazığı gəlir və Kayı tez tapması üçün ona “çəkmələr, manşet və gözəl paltar” və qızıl fayton verirlər.

Hekayə beş. Balaca Quldur

Yolda vaqon quldurların hücumuna məruz qalır. Onlar postilyonları, faytonçuları və qulluqçuları öldürür, həmçinin Gerdanın arabasını, atlarını və bahalı paltarlarını aparırlar. Eyni Gerda balaca quldurun yoldaşlarının yanına gedir, yerli dəstənin başçısının qızı - tərbiyəsiz, acgöz və inadkar, amma əslində - tənha. O, onu heyvanxanasında təşkil edir; qız öz hekayəsini ev sahibəsinə danışır, ikincisi isə ilhamlanır və onu şimal maralı ilə - heyvandarlığın fəxri ilə tanış edir. O, Gerdaya Qar Kraliçasının hökm sürdüyü uzaq vətəni haqqında danışır:

Orada sən sonsuz parıldayan buzlu düzənliklərdə öz istəyinlə tullanırsan! Şimal qütbündə, Svalbard adasında Qar Kraliçasının yay çadırı və onun daimi sarayları olacaq!

Orijinal mətn (Danimarka)

Der springer man frit om i de store skinnende Dale! Sneedronningen sit Sommertelt, kişilər sürətli Slot oppe mod Nordpolen, paa den Ø, som kaldes Spitsberg!

Gerda təxmin edir ki, Kayı yerində saxlayan Qar Kraliçasıdır və balaca quldurun icazəsi ilə şimal maralı ilə yola düşür.

Hekayə altıncı. Laplandiya və Fin

Yolda Gerda və maral qonaqpərvər Laplandiya qadını ilə gecələyir, o, onların hekayəsini dinlədikdən sonra səyahətçilərə Fin cadugərini ziyarət etməyi məsləhət görür. Maral onun sözlərinə əməl edərək, Gerda ilə Finlərin yanına gedir və qızdan "ona on iki qəhrəman gücü verəcək içki" istəyir. Cavabında Finli deyir ki, Gerdanın belə bir içkiyə ehtiyacı olmayacaq: “Güc onun şirin, məsum uşaq ürəyindədir”. Finlərlə vidalaşan Gerda və şimal maralları Qar Kraliçasının krallığına çatırlar. Orada ayrılırlar - qız özü getməlidir.

Yeddinci hekayə. Qar Kraliçasının salonlarında baş verənlər və bundan sonra baş verənlər

Bütün maneələrə baxmayaraq, Gerda Qar Kraliçasının sarayına çatır və Kayı tək tapır: o, buz parçalarından "əbədilik" sözünü birləşdirməyə çalışır - belə bir tapşırıq getməzdən əvvəl kraliça tərəfindən ona təklif edilmişdir ( onun fikrincə, əgər bunu bacararsa, o, "özünə hakim olacaq" və o, ona "bütün dünya və bir cüt yeni konki" verəcək). Əvvəlcə onun kim olduğunu başa düşə bilmir, amma sonra Gerda ona sevimli məzmurunu oxuyur:

Güllər açır... Gözəllik, gözəllik!
Biz tezliklə Məsih uşağı görəcəyik.

Orijinal mətn (Danimarka)

Roserne voxe və Dale,
Barn-İsa və Nağıl haqqında danışın!

Kai onu xatırlayır və sevinc buz sarğıları özləri qatlanır düz söz. İndi Kai onun öz müdiridir. Adları çəkilən qardaş və bacı evə qayıdırlar və məlum olur ki, onlar artıq böyüklərdir.

Senzura

Xalq nağıllarında paralellər

Skandinaviya folklorunda qışın və ölümün təcəssümü olan Buz Qıza istinadlar var (sonralar bu obrazı bir çox uşaq yazıçıları, xüsusən də “Sehrli Qış”da Tove Yansson hazırlamışdır). Sanki deyirlər son sözlər Andersenin atası belə idi: "Budur, Buz Qız gəlir və o, mənim yanıma gəldi." Oxşar personajlar bir çox xalqa məlumdur - Yaponiyada bu Yuki-onna, slavyan ənənəsində, bəlkə də - Mara-Marena. Maraqlıdır ki, Andersenin özünün də “Buz qız” nağılı var.

Ekran adaptasiyaları və nağıllardan ədəbi əsas kimi istifadə

Ekran uyğunlaşmaları

• Səyyahlar nağılı (nağıl motivlərindən istifadə edilən film, 1982).
• Qar kraliçası (cizgi filmi, 1987) (Çexoslovakiya).
• Qar kraliçasının qisası (cizgi filmi, 1996).

Teatr

"Qar kraliçası" - M.V.Lomonosov adına Arxangelsk Dram Teatrının tamaşası, 2009-cu il.

"Gerdanın otağı" - Yana Tuminanın Teatr Laboratoriyasının Osobnyak Teatrının səhnəsində tamaşası, Sankt-Peterburq, 2018.

Opera

Balet

• Qar Kraliçası (xor. Kennet Grieve, bəstə Tuomas Kantelinen).