Ədəbiyyatdan bu skiti 11-ci sinif məzunları üçün yazdım, onlar onu son zəngdə (yaxud məzuniyyətdə - bağışlayın, dəqiq xatırlamıram) sinif rəhbərinin - ədəbiyyat müəlliminin rəhbərliyi altında səhnələşdirdilər.

Dərhal deyəcəyəm: səhnə sadə DEYİL, süjet bükülmüşdür və çox oxumalı olacaqsınız - ilk növbədə izahatlar və girişlər.

Xahiş edirəm diqqətlə oxuyun və sözlərimi dinləyin! Onda sizin prodüseriniz kiçik sensasiya yaradacaq - ya da bəlkə də kiçik deyil)) Əks halda müəllimlər və tamaşaçılar tərəfindən anlaşılmazlıqlarla qarşılaşacaqsınız.

Kimə və nə vaxt uyğundur?

Bu skit ədəbiyyata əsaslanır?

Kimə:

Dəyişikliklər olmadan (və ya demək olar ki, olmadan) bütün tədris ili ərzində 11-ci sinif

Kiçik mətn düzəlişi ilə 9 və 10-cu siniflər

Məktəbi universitetə ​​dəyişən filologiya tələbələri

15 yaşdan yuxarı uşaqları olan ədəbi və teatr klubları və studiyaları

Nə vaxt:

Məzuniyyət və son zəng üçün

Sevimli ədəbiyyat müəlliminizin ad günündə

Aşağıda sadalanan 6-dan sevimli yazıçınızın doğum günü (yubiley) üçün (və ya orada deyilsə onu ssenariyə əlavə etmək)

Ədəbiyyat həftəsində

Tələbə skeçində

KVN-də, əgər mövzu uyğun gəlirsə

Sadəcə özünün və tamaşaçının zövqünə ayrı bir çıxış.

Amma! Bütün bunlar təqib olunarsa uyğundur

Tələb olunan şərtlər:

1. “Aktyorlar” və tamaşaçılar ədəbiyyatı tanıyır və sevirlər.

2. Eskizdə təsvir olunan yazıçıların tərcümeyi-halı və ifadələrini bilirlər.

3. Ən əsası odur ki, onlar məşhur yazıçılara kumir kimi deyil, olduqları insanlar kimi yanaşırlar. Yəni onların zəifliklərini və mümkün nöqsanlarını fəlsəfi və yumorla, yalan və lazımsız bəzəksiz qəbul etmək.

Kaş ona görə ki, bu insanlar artıq tarixdirlər və tarix əslində olduğu kimi bilinməlidir. Və nədənsə kiminsə onu təsvir etmək istədiyi şəkildə deyil.

=======================

Niyə hər şey bu qədər çətindir? – deyə soruşa bilərsiniz.

Müştəri belə istədiyi üçün sizə cavab verəcəm.

=======================

Bu dəfə mətnin müəllifi mən, Evelina Şesternenkoyam, lakin tapşırığın/ideyanın müəllifləri ədəbiyyat müəllimi Yekaterina Aleksandrovna və daha sonra 11-ci sinif şagirdi Paveldir. ( Mən onların tam adlarını yaza bilmirəm, çünki şəxsi məlumatların açıqlanmasına razılığım yoxdur. Ancaq Ekaterina Alexandrovna və Pavel məqalənin altındakı şərhlərdə özlərini göstərmək istəsələr, ziyarətlərinə və rəylərinə görə şad olaram.).

İş çətin idi (mən tərcümeyi-halları, məktubları və ifadələri olan çoxlu istinad kitablarını ələkdən keçirdim), lakin maraqlı (unudulmuş köhnə şeyləri xatırladım, yeni bir şey öyrəndim).

Nəticə isə hər kəsin xoşbəxt olmasıdır. Ümid edirəm ki, siz də bəyənəcəksiniz.

"Ədəbi salon" səhnəsi

Müştəridən - ideya, fədakarlıq və yaradıcı tapşırıq:

"Və biz bu eskizi sinif rəhbərimizə həsr etmək istərdik - (müəllimin tam adı)! Ədəbiyyatı öyrətmək çətin məsələdir, istər-istəməz müəllifə rəğbət hissi aşılayacaqsan, amma sonra bu dünyagörüşü ilə bizə esse yazmağı öyrədərsən. Hər bir yazıçının başı ədəbi salondur ki, orada həmişə ideal yazı və dünya modelinin yaradılması ətrafında mübahisələr gedir. Get!"

Səhnə aktiv və ən əsası komik olmalıdır ki, yazıçı hər sətirdən tanınsın (bəlkə də mübahisədə bir-birinin adını göstərsinlər). Mütləq masalardan istifadə edin (ən azı 2 simvol bütün səhnəyə "rəhbərlik etsin" və mübahisə etsin).

İdeya, Aleksandr Puşkin, Nikolay Qoqol, Lev Tolstoy, Anton Pavloviç Çexov, Marina Tsvetaeva və Mixail Prişvin kimi yazıçı və şairlərin iştirak etdiyi 19-cu əsrin tipik salonunun işini təsvir etməkdir. Bir növ “ideal” əsər yaratmaq üçün bütün yazıçıların birgə işləməsi lazımdır. Ancaq eskizin süjetinə görə, onlar üçün heç bir şey alınmazdı, çünki onların hamısı fərqli üsluba malikdir, bir-birini bağırır və sözünü kəsir, öz dünyagörüşlərini əlavə edir, buna görə də sonda bir şey yazmaq mümkün deyil. ideal iş.

Səhnədə nümunə rollar

(onları necə görmək istərdim) :

1. Aleksandr Sergeyeviç Puşkin - şən və şən, bəlkə də bir az sərxoş (o, iğtişaşlı həyat tərzi keçirib), vəzifəsi mübahisə edənlərin dialoquna (poliloquna) öz poetik cizgilərini daxil etmək, səhnəyə daha çox komik komponent əlavə etməkdir. .

2. Nikolay Vasilyeviç Qoqol - sakit, lakin gizli, mistisizmə meylli, iblis baxışlı. O, Tolstoyla əsərdə mistik, sehrli bir şeyin (və ola bilsin ki, hətta “cahirbaz” mövzusunun) olmaması ilə bağlı fəal şəkildə mübahisə edir.

3. Lev Nikolayeviç Tolstoy qüdrətli və möhkəm bir insandır, onun təməlləri hər bir qeydində görünür. Amma heç kim ona qulaq asmır (onun əlavələrindən inciyən Qoqoldan başqa). O, əlini stolun üstünə vurur və hamıya sübut etməyə çalışır ki, “adi insanlar”, “kəndli müdrikliyi” olmadan ideal əsər ola bilməz ki, əsər hamı tərəfindən başa düşülsün, eyni zamanda yüksək ictimai olsun.

4. Anton Pavloviç Çexov dönməz tənqidçidir. Onun dünya haqqında təsəvvürlərinə aid olmayan hər hansı fikri tənqid edir; reallıqdan, realizmdən ayrılan hər şeyi tənqid edir. Nisbətən çox danışmalı və fikrini sübut etməli olan əsas personajlardan biridir. (O, məsələn, sevgi haqqında Tsvetaeva ilə canfəşanlıqla mübahisə edir).

5. Marina İvanovna Tsvetaeva hər şeyə romantizm və sevgi mövzuları əlavə etmək istəyən personajdır. Moskvadan başqa heç bir hadisə yerinə razı deyil. O, Çexovun uzun monoloqlarına kostik və qısa cavab verir.

6. Mixail Mixayloviç Prişvin qayğısız və dinc xarakterdir. Heç kimlə mübahisə etmir, torla qaçır və kəpənəklər tutur, təbiətə, çiçəklərə heyran olur. Ümid edir ki, süfrədə oturan hər kəs özünə gəlib əsərə daha çox ruh, təbiət, mənzərələr qatacaq, romantik və ya realist komponent haqqında mübahisə etməyəcək. (İnsanlar onu masanı aktiv şəkildə döyən Tolstoydan da az dinləyirlər, lakin onun iradları ən təsirli olmalıdır ki, tamaşaçılar Prişvinə boş yerə qulaq asmadıqlarını başa düşsünlər, o, hamıdan ağlabatandır. )

=======================

Bu, Müştərinin istəklərinin mətni idi.

Mənə nə olub?

1. Süjet öz yolu ilə getməyə çalışsa da, tapşırığa əməl etməyə çalışdım. Şüurlu şəkildə dəyişdiyim yeganə şey Prişvinin rasionallığı idi. O, onu həqiqətə çevirdi: mütləq həqiqət YOXDUR, hər kəsin öz haqqı var, hər yazıçı öz yolunda haqlıdır.

2. Replikaların əksəriyyəti dəqiq və ya bir qədər dəyişdirilmiş sitatlardan - yazıçıların proqram xarakterli (bəzən - və bəzi başqa) əsərlərindən, habelə müəlliflərin gündəliklərindən və məktublarından ifadələr təşkil edir. Yazıçılar haqqında həmkarlarının rəyləri məhdud miqdarda istifadə edilmişdir.

3. Ehtiyatla yazılmışdır. Məşq göstərəcək ki, hansı lazımsız fraqmentlər çıxarıla bilər. Məşqdən əvvəl budamadan çəkinmək daha yaxşıdır.

4. Həmçinin məşq zamanı personajlardan hansının kifayət qədər sözləri olmadığı aydınlaşacaq və neytral ifadələr (konkret şəxslərdən sitatlar deyil) fərqli şəkildə yenidən bölüşdürülə bilər.

========================================

Əgər birdən-birə, əziz oxucu, siz Yazıçılar üçün narahat olmağa başladınızsa, sizi inandırıram – etməməlisən. Hər şey çox incə yumor və təqdirlə yazılmışdır - həm istedadına, həm də şəxsiyyətinin rənginə görə. Bu qədər parlaq şəxsiyyətlər olmasaydı, bu səhnə olmazdı. İnanıram ki, onların məşhur əsərləri də olmazdı.

Bundan əlavə, süjet və mətn üzərində işləyərkən onların talelərinə o qədər hopmuşdum ki, hətta bütün personajlarıma və onların prototiplərinə aşiq oldum. Beləliklə, eskiz mənim tərəfimdən demək olar ki, incəliklə yazılmışdır))

Əgər sizə başqa cür görünürsə, bu o deməkdir ki, bu sizin deyil və ya sadəcə sizin gününüz deyil. Daha sonra fərqli əhval-ruhiyyədə yenidən oxumağa çalışın.

"Ədəbiyyat salonu" - ədəbiyyat haqqında skeç

XARAKTERLER VƏ TƏKVVİT

Qəhrəmanlar (yuxarıda qeyd olunan 6 yazıçının hamısı) nisbətən yetkin yaşlarında tanınmış həmkarlarına bənzəyirlər. Nüanslar:

• Lev Tolstoy - sonrakı fotolarında olduğu kimi geniş uzun köynək-svit köynəyi və geniş şalvarda. Ayaqlarınızda istənilən parlaq rəngli müasir idman ayaqqabıları var.
• Puşkin və Qoqol - paltolarının qolunun kənarından nazik ağ kartondan və ya bir neçə vərəqdən hazırlanmış manşet olmalıdır - üzərinə yazacaqlar. Ağ kişi köynəyinin nişastalı manjetini təqlid edir, qol düyməsi ilə.
• Puşkinin paltosunun döş cibində tünd qələmi təqlid edən qələm var. Bənzər bir qələm tapmasanız, bir uc tapın və ballpoint qələmlə doldurun.
• Prişvinin uzun sapı olan bir toru var.
• Gözlənilməyən personaj - Ekaterina Aleksandrovna, salonun sahibi (Ekaterina Aleksandrovnanın özü - ədəbiyyat müəllimi - kamo rolunda və ya Yekaterina Aleksandrovna obrazında məzun qız)

…………………………………………………………………………….

• Rahat, görünən yerdə nimçə var, onun üzərində - tünd şirəsi və ya kompotu olan küp (albalı, nar - qırmızı şəraba bənzər), 2 stəkan, 4 stəkan. Hər şey şəffafdır. Yaxınlıqda mətn olan fırıldaqçı vərəqləri qoya bilərsiniz)) Puşkin demək olar ki, hər zaman dörddə bir dolu stəkanla gəzir, qalanı isteğe bağlıdır. Özlərini təsadüfi tökürlər.
• 1 və ya 2 masa (stol, stul) var: Tolstoy üçün - mütləqdir, qalan personajlar bir müddət masada otura, qalxa, dəyişə bilər - dinamikanı saxlamaq üçün.
• Pərdə və ya arxa divarda "pəncərə" (karton çərçivə) var.
• Görkəmli yerlərdə yazıçıların portretləri (istəyə görə).

FƏALİYYƏT

Salona ilk girən Puşkindir (səhnədə). Ətrafa baxır, havada bir fikir tutur, döş cibindən qələm çıxarır, sol manşetini çıxarır və yazır. O, məmnuniyyətlə kosmosa baxdı və yenidən ətrafa baxdı. O, qabı və stəkanı olan nimçəni görür və sevinclə qışqırır - Oh, necə də düşüncəli! - O, intizarla əllərini ovuşdurur, stəkan içinə şirə tökür və arxadan içəri girən Tsvetayevanın qışqırığından titrəyəndə sadəcə bir qurtum içmək istəyir.

Tsvetaeva az qala sevinclə qışqırır:

Oh, mənim Puşkinim! ( Puşkinə yaxınlaşır və əl sıxaraq əlini sıxır. ) Puşkinin əlini sıxıram, yalamadım!

Puşkin ehtiyatla ətrafa baxdı və əlini Tsvetaevanın ovcundan azad etdi:

Marinochka, eşitdiyim kimi, çox yaxşı şairsən!

Tsvetaeva, ehtirasla:

Yalnız şair? Bəs sevgi haqqında?

Puşkin:

Bağışlayın, məndə artıq Natalya Nikolaevna var.

Tsvetaeva:

Bütün qadınlar sislərə aparır...

Bu ifadə ilə Qoqol daxil olur:

Puşkin, əzizim, sən çoxdan rus poeziyasının əsas dahisi təyin olmusan. Və buna görə də hər bir məktəbli bilir ki, sizin şeirləriniz Natalya Nikolaevnaya deyil, bir çox fərqli xanımlara həsr olunub. Onda bizim Marinochkaya bir-iki misra həsr etdiyinizə görə təəssüflənirsiniz?

Çexov orada olanlara nəzakətlə başını yelləyərək peyda olur.

Puşkin:

Sonra, hər şey qaydasındadır. Onu tut! ( Çexova qədəh verir, oxuyur - emosional və teatr jestləri ilə Tsvetaevaya müraciət )

Gözəl bir anı xatırlayıram:
Qarşıma çıxdın,
Qısa bir baxış kimi
Saf gözəllik dahisi kimi.

Mən səni sevdim. Hələ də sevmək, bəlkə də
Ruhumda tam sönməyib.
Ancaq daha sizi narahat etməsinə icazə verməyin -
Mən səni heç bir şəkildə kədərləndirmək istəmirəm.

==================

Mən də sizi kədərləndirmək istəmirəm)) Ona görə də burada fasilə verəcəyik və növbəti yazıda yenidən görüşəcəyik: “.

Orada nə baş verəcək hər hansı bir fikir? Zəhmət olmasa şərhlərdə yazın.

Mən də sizdən bir şey oxumaq istədiyimi xatırlamaq arzusu ilə,

Diqqət! Sayt rəhbərliyi metodiki işlənmələrin məzmununa, habelə inkişafın Federal Dövlət Təhsil Standartına uyğunluğuna görə məsuliyyət daşımır.

Məşhur ədəbi qəhrəmanların təbriki üslubunda konsertin keçirilməsi.

Tədbirin məqsədi: bayram ssenarisinə ədəbi kontekstin daxil edilməsi ilə müəllimin əməyinə hörmətli münasibətin formalaşdırılması.

Tapşırıqlar: tələbələrin aktyorluq, nitq və musiqi istedadlarının reallaşdırılmasına kömək etmək, ədəbiyyat dərslərində əldə olunan meta-fənnin nəticələrini tətbiq etmək, müəllim və tələbələr arasında mehriban və əlverişli ünsiyyət mühiti yaratmaq.

Praktik əhəmiyyəti: müəllimləri peşə bayramı münasibətilə təbrik etmək üçün hər hansı bir məktəb qrupunda bütün skriptdən və ya onun ayrı-ayrı hissələrindən istifadə etməklə.

Tədbir forması: Tələbələr və müəllimlər üçün ədəbi-musiqili axtarış şəklində Understudy Gününü yekunlaşdıran bayram konserti

Avadanlıq: zal afişalarla, şarlarla, vazalarda təzə çiçəklərlə bəzədilib, tələbə təqdimatı, musiqi, kostyumlardan istifadə olunur

Tədbirin gedişi

"İvan Kupala" - "Kolyada" musiqisi səslənir, səslənir.

Uzaq səltənətdə deyil,
Kral ağ daş sarayında deyil,
Perm gimnaziyasında, ayrıca götürüldü,
Bayram artıq bütün günü davam edir.
Və hələ çox sözlər deyilməyib,
Və stokda hələ də nömrələr var.
Hamısı müəllimlərin bayramı olduğuna görə,
Burada ən vaciblərindən biri.
Bu il ədəbiyyat ili olmasa da, sizi təbrik edirəm.
Onlar müxtəlif kitabların qəhrəmanlarından gəlir,
Və bu gün biz sizinləyik, şübhəsiz ki,
Gəlin onların vacib məzmununu paylaşaq.

"3 Bogatyrs" cizgi filmi üçün musiqi. Aparıcılar çıxır. Əlində mesaj. (Kağız – qədim əlyazmanın təqlidi)

1 aparıcı: Nə qəribə teleqramdır. ( oxuyur) “İqorun kampaniyası haqqında nağıl...”ın naməlum müəllifindən. oxuyacam.

Bizim, qardaşlar, başlamağın vaxtı deyilmi
Böyük şeylər haqqında bir söz,
Köhnə nitqdə demək
Yenə müəllimin hərəkətləri haqqında?

2 aparıcı (birincidən uzaqlaşdırır)

Qardaşlar, gəlin onu oxuyaq -
Zəhmətlərinin və yaralarının tərifində -
Bu dövrün dastanlarına görə,
Boyanı öz düşüncələrinlə qovmadan.

1 aparıcı (yenidən götürür)

Və bu gün mən onları tərifləmək istəyirəm
Bu, zehni gərginləşdirən, güclə dolu,
Tələbələr arasında uğur tapıldı,
Komanda ruhu ürəyi itiləyib.

2 aparıcı. Oğlanlar xoru sizi, əziz müəllimləri, şanlı gimnaziyamızda əməyi keçən və işləyən hər kəsi təbrik edir.

Oğlan xorunun çıxışı, “Müəllimlər, siz bizim üçün pəncərənin işığısınız” mahnısının ifası.

“Mitrofanuşkanın çıxışı” musiqisi səslənir. Yeniyetmə kimi geyinmiş bir gənc çıxır...

1 aparıcı. Daha bir təbrik. Kimdən? Mitrofanushka. .

Mitrofanuşka. Mən oxumaq istəmirdim, evlənmək istəyirdim. Elmdən bir az xəbərim var idi: məsələn, bilirdim ki, tıxacda bağlanan qapı sifətdir, amma altındakı qapı asılmır, ona görə də isimdir. Amma anam məni gimnaziyaya oxumağa göndərdi, yaxşı müəllimlərin sayəsində ağıllı oldum, bunu hamıya arzulayıram... Amma bilirəm ki, sizin gimnaziyada Mitrofanuşki var, tanış olmaq istərdim..

1 aparıcı. Deməli... onlardan biri

Orta məktəbli forması içəridən çölə çıxır, dağınıq bir gənc çıxır.

Yeni Mitrofanuşka(kağızdan oxuyur) Yaxşı, ümumiyyətlə, burada bir şey söyləmək lazımdır. Soruşdular... Sinif ifa edə bildiyi kimi, heç kim oxuya bilməz, kim rəqs edir, amma burada bu... Adı nədir... nəsrdə. Ola bilsin ki, ədəbiyyatdan beşlik verərlər. TAMAM. Sənə deyəcəm

Yaxşı, bu o deməkdir ki, mən onun adı nədir, burada oxuyuram, yaxşı, bəzi hərflər var, çoxlu hərflər var, onlar hətta bir şəkildə deşifrə edirlər - tədqiqat işinin baş səhifəsində yazmağı xatırlayıram - yaxşı, fərqi yoxdur , yadımda qalan əsas 5 rəqəmidir. Həm də yadımdadır - hansı dayanacaqlara getməliyəm, amma mən həmişə mikroavtobusda yatıram - və daha bir dayanacaq getməliyəm. Köçməyi bacardım, amma gimnaziyanı dəyişmədim. Tədris prosesinə saat 8.00-da başlamaq ideyası kimdən gəldi? məktəb? Evə yaxın olsa yaxşıdır... Amma burada... yaxşı, ümumiyyətlə, gecikmişəm... amma eybi yoxdur. Buradakı müəllimlər başa düşürlər - deyirlər ki, bazarda maşınla gedirdim, bənddə saxladım - içəri girin - yaxşı, siz də gəldiniz. Mən burada dərsdə kifayət qədər yatıram. Amma puldan... hansısa iqtisadiyyatdan danışsalar, dərhal ayılıram.

Həmişə mikroavtobusda bir çanta dəftər qoyurdum, çıxış yolu tapdım... Birini aldım, bütün əşyalar üçün cibimdə gəzdirirəm... müəllimlər sevinir - afərin, deyir, yaz, bu həyatda faydalı olacaq.

Orada çoxlu müxtəlif dərslər var, adlarını xatırlamıram - onları siniflərdən xatırladım. Birinci dərs 12-ci otaqdır, biz orada kitab oxuyuruq, ikincisi 23-dür, yadımdadır, debatlar orada televizorda çəkilirdi, üçüncüsü 32-dir, elə bilirdim orda... yaxşı, filan cədvəldə olduğu kimi. .. Əvvəlcə, əlbəttə, çaşqın idim, amma sonra başa düşdüm - eyni olanlarda belədir. Bəli, bizi burada hamı tanıyır. Qışqırırlar, sevinirlər, görünür, gedin, deyirlər, sizinkilər 23-də oturur.

Sevimli mövzu? soruşursan? Əlbəttə, Vasili Aleksandroviç... heç vaxt voleybol oynamayıb... Və burada... o, artıq çempionatda iştirak edib. Həm də hər cür hadisələr, məsələn... Bir marafon qaçın və ya futbol oynayın. Bəs mən? Məmnuniyyətlə - yaxşı bir səbəbdən dərslərə getmirsiniz. Mən: niyə yox idin? Mən isə gimnaziyanın şərəfini qorudum. Necədir...

Mən necə oxuyuram? Yaxşı... gedirəm, mən bir növ dərsdən yayınan deyiləm. Mənə dedilər ki, gəz, mən də gəzirəm. Yoo... dərslərdə maraqlı idi, yadımdadır, tez-tez mobil telefondan başımı qaldırırdım. Qulaq asdım. Cavab verin? - müəllim daha ağıllıdır, bəs onunla niyə mübahisə edirsiniz?

Yemək otağını da xatırlayıram, bəli, hər cür makaron və rulon var idi - aclıqdan ölmək olmaz - amma biz həmişə soruşurduq: burada nə edirsən? Niyə burada oturursan? Və kim bilir bu zəngə necə uyğunlaşacaq... yeri gəlmişkən, burada zəng sərindir, düşündüm ki, kiminsə mobil telefonu oynayır. Mən buna öyrəşmişəm.

Hə, yeri gəlmişkən, mən niyə çıxdım? Müəllimlər günü münasibətilə təbrik edirik. Mən o zaman nə dedim? Ümumiyyətlə... Bayramınız mübarək

Hər ikisi ayrılır, nəsə danışır.

2 aparıcı. Hekayə 8-ci sinif şagirdlərinin dillərində davam edir...

Tələbə performansı.

Musiqi.

1 aparıcı. Görün necə gözəl sözlər var.

2 aparıcı (qız)

Sənə yazıram, daha nələr?
Ürəkdən gələn sözlər demək istəyirəm.
Mən bu payız günü bilirəm -
Müəllimləri təbrik etmək lazımdır.
Hamınıza sevgimi etiraf etmək istəyirəm
Və həyatda xoşbəxtlik arzulayıram.
Oneginlərə aşiq olmayın
Proqramları vaxtında təqdim edin.
Dünyada müəllim olmazdı,
İnanın, mən mövcud olmazdım.
Ürək vəcd içində necə döyünür.
Sizə səbr, sevgi, istilik.

1 aparıcı. Sənin üçün mahnı oxuyur... Mahnı "Payız Blues".

Mahnı.

Musiqi 9.

2 aparıcı.Ən qısa təbriklər. « Həyatdan parlaq təəssüratlar. Və Rio-de-Janeyroya səfərlər." Ostap Bender.

1 aparıcı. Sənin üçün rəqs edirlər... ( bal rəqsi)

Musiqi 11.

Aparıcı (sarışın kostyumlu gənc oğlan):

Budur başqa bir təbrik:
Bilirsən, əlbəttə ki, hər şeyi bilirsən,
İstənilən suala cavab verə bilərsiniz.
Anlayırsan, mütləq başa düşürsən
Açıq bir ruhla necə bağışlamağı bilirsən
Sən danış:
Sənə nə əzab verdiyini öyrənmək vaxtıdır
Mənim dəli həyatım
Və mənim Vahid Dövlət İmtahanına oturmağın vaxtı gəldi,
Səhnədə qarşınızda durmaqdansa, xahiş edirəm
Xoşbəxt yaşa
Parlaq ulduzların kölgəsi altında,
Sistem yeniləmələri ilə məşğul olun.
Sizi həmişə sevən salamlarla - Sergey Yesenin.

2 aparıcı. Sənin üçün mahnı oxuyur...

Performans.

Musiqi 12.

1 aparıcı. Daha bir təbrik.

Çiçikovu oynayan bir gənc çıxır.

Çiçikov:“Düzünü desəm, gimnaziya yaxşıdır, gözəl gimnaziyadır və mən burada çox xoş vaxt keçirdim: şirkət çox nəzakətlidir, sahibkarlarla doludur. Hamısı iş adamıdır, xoşuma gəlir... İçəri girib ayaqqabı örtüyü aldım. Həm də valideynlər üçün tövsiyələr, pasport məlumatlarınızı buraxın... afərin... Sizə az zəhmət və sahibkarlıq imkanlarına görə böyük maaş arzulayıram ki, həyat əyləncəli və xoşbəxt olsun. Pavel İvanoviç Çiçikov."

2 aparıcı. Sənin üçün rəqs edirlər... (alovlu rəqs, müasir)

Rəqs.

1 aparıcı (teleqramla çıxır). Növbəti təbriki, bəzi sözləri başa düşmürəm: “İsti atın polad dişi ola bilməz. Mən azad insanam və sizə azadlıq arzulayıram. Amma sizdən xoşum gəldi, müəllimlər, ürəyimə toxundunuz, iradəmi təhsillə dəyişməyə hazıram. Loiko Zobar"

2 aparıcı. Sizin üçün rəqs edirəm... “Qaraçı Macarıstan”.

Rəqs.

1 Təqdimatçı

Niyə cüzi bir fantaziyasan?
Haradasan söz ehtiyatı!
Şirin, incə, gözəl!
Eh, kaş sənə aşiq olaydım.

Vladimir Vısotski

2 aparıcı. Dost haqqında mahnı. .

Gitaraçılar ansamblı Vısotskinin mahnısını ifa edir.

Musiqi 16.

1 aparıcı. (mətni ürəkdən oxuyur) Belə gözəl bir mesaj: Sevginizi arzulayırıq. Həqiqi, doğru. Baxmayaraq ki, siz əsl sevginin nə olduğunu bilən insanlarsınız. Daim sevdiklərinizin həyatını yaşayırsınız: onların dəftərlərinin üstündə yuxuya gedirsiniz, onların həyatını darıxdırmamaq üçün nəsə fikirləşirsiniz, ürəyinizin bir parçasını necə verməyi bilirsiniz, konfranslarda tələbələrinizin uğurlarına sevinirsiniz. və olimpiadalar. Sevgi! Ustad və marqarita.

2 Təqdimatçı. Sizlər üçün bədii gimnastika üzrə idman ustası, beynəlxalq yarışların gümüş mükafatçısı ifa...

Performans.

1 aparıcı. Bu gün bizim çox önəmli qonaqlarımız var, həyatlarını kollecimizə həsr edənləri salamlayırıq. Salam üçün söz direktora verilir...

2 aparıcı. Müəllimlər xoru sizin üçün “Müəllim valsı”nı oxuyur.

1 aparıcı. Hər gün gördüyünüz vacib iş sizə yalnız sevinc gətirsin. Sizə möhkəm cansağlığı və gərgin işinizdə yeni-yeni uğurlar arzulayırıq.

2 aparıcı. Biz isə sizin tələbələriniz öz növbəmizdə mümkün qədər tez-tez nailiyyətlərimizlə sizi sevindirməyə çalışacağıq və hətta gimnaziyamızı tərk etdikdən sonra da dünyanı kəşf etməyimizə və buraya dönə-dönə qayıtmağımıza kömək edən insanları heç vaxt unutmayaq.

Musiqi çalınır.

Personajlar:

Yüklə:

Önizləmə:

Rus klassiklərinin əsərləri əsasında ədəbi gecənin ssenarisi

Personajlar:

Anna Pavlovna Sherer, xidmətçi, A.P.

Personajlar belə geyiniblər: xanımlar 19-cu əsr üslubunda geyimlərdədirlər, lakin Anna Pavlovna daha zərifdir, pərəstişkarlıdır və zinət əşyaları taxır. Xidmətçi, rəsmi kostyumda, ağ əlcəkdə, əlində vizit kartları üçün bir qabdır.

Səhnədə stullar və kreslolar var, mərkəzdə isə şamdanlar (və ya sadəcə şamdanlar) və yanan şamlar olan bir masa var. Hər qəhrəmanın qabağında bir fincan çay var. Axşam saatlarında qonaqlar masa arxasında əyləşərək dünyəvi və ədəbi söhbətlər aparırlar.

A. S. Qriboyedovun “Maskarad” dramından vals səslənir. Salonun sahibi Anna Pavlovna səhnəyə çıxır.

Anna Pavlovna - Natasha Chirkova

Xidmətçi - Valya

Anna Pavlovna . Axşamınız xeyir, əziz dostlar! Çox şadam ki, boş vaxt tapıb ədəbi salonumuza gəlmisən. Ümid edirəm ki, vaxtınızı burada faydalı və xoş keçirəcəksiniz. Tezliklə qonaqlar gəlməyə başlayacaq. Hər şey yaxşı olardı, amma kimi dəvət etdiyimi birtəhər unutdum. Yaxşı, nə edə bilərsən - skleroz! Mənim artıq bir neçə yaşım var. Yadınıza salın, misilsiz mənim haqqımda necə yazmışdı... Yeri gəlmişkən, mənim (tək mənim yox!) ədəbi atam kimdir! -….. Lev Nikolayeviç Tolstoy. O yazırdı: “Anna Pavlovna, qırx yaşına baxmayaraq, animasiya və impulsla dolu idi. Həvəskar olmaq onun sosial mövqeyinə çevrilirdi və bəzən istəməyəndə onu tanıyanların gözləntilərini aldatmamaq üçün həvəskar olur. Anna Pavlovnanın üzündə daim oynayan təmkinli təbəssüm, onun köhnəlmiş xüsusiyyətlərinə uyğun gəlməsə də, korlanmış uşaqlar kimi, istəmədiyi, edə bilmədiyi və lazım bilməyəcəyi əziz çatışmazlığının daimi şüurunu ifadə etdi. özünü islah et”.

Dostlarım, salonuma kimin xoş gəldiyini öyrənməyə kömək edərsinizmi? Bu gün bizdə təkcə vizit kartları və məktublar deyil, həm də ədəbi əsərlərdən səhnələr olacaq.

qulluqçu: İlk qonaq gəldi! Daha doğrusu onun məktubu, amma tezliklə özü gələcək.

Anna Pavlovna : Tez oxuyun!

qulluqçu: “Dəhşətli diş ağrım var idi. Yerli feldşer məni az qala şikəst qoydu. Beləliklə, gecikmə üçün üzr istəyirəm, özümü qaydasına salıram."

Anna Pavlovna : Kim ola bilər? Gəlin oğlanlardan soruşaq. Hansı qəhrəmandan danışırıq? ()

qulluqçu: Və buradadırlar. Anna Pavlovna. Gəlin qonaqların bizə nə deyəcəyini dinləyək.

A.P.Çexovun hekayəsi əsasında “Cərrahiyyə” eskizi

Kuryatin - Andışev Aleksey

Sexton - Sibagatullin Linar

O, bir şəkil axtarmaq üçün ətrafa baxır, lakin tapa bilmir, bir şüşə karbolik məhlulun üzərinə keçir.

KURYATIN: A-a-a... sənin üçün mənim! – (əsnəyir). - Nə ilə gəldin?

SEKSMAN: Bazar gününüz mübarək, Sergey Kuzmiç... Sənin rəhmətinə.... Keçən gün çay içmək üçün bir yaşlı qadınla oturdum - və allahım, bir damla da deyil, uzanıb ölsün... Ah, ah, ah... Bir az çörək götürsən, gücüm tükənir! Və dişin özündə və bütün bu tərəfdə... Acıyor, acıyor!!! Bağışlayın, sanki qulağınızdadır, sanki içində mismar və ya başqa bir əşya var: sadəcə vurur, elə belə! Məni bağışla, ya Rəbb! Bu mənim günahlarım üçündür, Sergey Kuzmiç, günahlarım üçün! Mən isə xidmətdə oxuya bilmirəm, heç nə başa düşmürsən... Bəs ağzını aça bilmirsənsə, nə oxumaq olar, ahhhh....., hamısı şişmiş, heyf, yatmır gecə.....

KURYATIN: (başını qaşıyaraq) - M - hə... Otur... Ağzını aç!

Sekston oturub ağzını açır. Kuryatin bilici bir baxışla içəri baxır, qaşlarını çatır...

KURYATIN: - Çıxarmaq lazımdır, o dişi! Mütləq parçala, Efim Mixeich!

SEKSMAN: - Siz daha yaxşı bilirsiniz, Sergey Kuzmiç. Nəyi çıxarmaq və damcı və ya başqa bir şeylə nəyi çıxarmaq lazım olduğunu başa düşmək üçün öyrədildiyiniz budur .... Ona görə də siz xeyirxahlar təyin olunmusunuz, Allah sizə can sağlığı versin ki, gecə-gündüz dua edək əziz atalar... ömürümüzün qəbrinə...(özünü keçir).

KURYATIN: (təvazökarlıqla əlini yelləyir)- Heç bir şey deyil... Əməliyyat heç bir şey deyil... Hər şey vərdişdir, əlin möhkəmliyi... Sadəcə bir parça tort... Çıxara bilərsən... Niyə çıxarmayaq? Yalnız burada bir ipucu ola bilməz ... Müxtəlif növ dişlər var. Birini maşa ilə cırırsan, birini keçi ayağı ilə, üçüncüsü açarla... Bu, səndən asılıdır!(eyni zamanda alətlərini vərəqləyir; növbə ilə birini və ya digərini götürür, sual dolu baxır; sonra onları yerə qoyub maşasını götürür). O, maşa ilə sextona yaxınlaşır. Onun gözləri qorxudan böyüyür.

KURYATIN: - Yaxşı, əfəndim, ağzınızı daha geniş açın... İndi biz…. Getmək…. Sadəcə bir parça tort... Yalnız saqqızı şaquli ox boyunca kəsin ... Və budur ... və budur ...(saqqızı kəsməyə çalışır).

SEKSMAN: - Siz bizim lütfkarlarımızsınız... Biz axmaqlarıq və xəbərsiz Rəbb sizi nurlandırıb...

KURYATIN: - Ağzın açıqdırsa mübahisə etmə... Bunu qoparmaq asandır, amma elə olur ki, kök olur... Bu da bir tikədir... (maşa taxır). Tırıldama, yerində otur... Bir tikədir, əsas odur ki, tac sınmasın...(Sekston ağrıdan kreslosunda əyilir və feldşerin əllərindən tutmağa çalışır)

SEKS: (qışqıraraq) - Atalarımız... Müqəddəs Ana….. Vvvv…

KURYATIN: - Düz deyil... düz deyil... adı nədir? Əllərinizlə tutmayın! Əllərinizi aşağı salın! (çəkir). İndi... Budur, burada... Bu, asan məsələ deyil...

SEKSMAN: (daha yüksək səslə qışqırır)-Atalar... Mühafizəçilər... Mələklər! Heyrət! Vay... Bəli, çəkin, çəkin! Niyə beş il gözləyirsən?

KURYATIN: - Dərhal mümkün deyil... Budur... İş ondadır ki... Cərrahiyyə!(şəhadət barmağını yuxarı qaldırır)

Sekston dizlərini dirsəklərinə qaldırır, ağlayır və ağır nəfəs alır. Feldşer onun qabağında ayaqlayır. Forseps dişdən çıxır.

KURYATIN: ( başının arxasını qaşımaq) -Oh, uğursuzluq! Qırıldı...

CİNSİ: ( tullanır və əllərini ağzına qoyur)- A! Yerində! ( barmağını dişə göstərir və məzəmmətlə feldşerə baxır).

KURYATIN: (əllərini çölə ataraq) – Çəkdi!

CİNSİ: ( təqlid edən, ağlayan səslə) - Çəkildi... O biri dünyaya çəkilsin! Çox sağ olun! Əgər yırtmağı bilmirsinizsə, cəhd etməyin! Allahın nurunu görmürəm...

KURYATIN: - Niyə əllərinizlə tutursunuz? Mən çəkirəm, sən isə qolumu itələyirsən və hər cür axmaq sözlər deyirsən... axmaq!

SEKSMAN: - Sən özün axmaqsan!

KURYATIN : - Səncə, kişi, diş çəkmək asandır? Zəng qülləsindəki zəngləri çalmaq sizin üçün deyil!(zəhlətökən) "Necə edəcəyinizi bilmirsinizsə, cəhd etməyin..." Hansı göstəricini tapdığınızı deyin. Bax...

CİNSİ: ( yanağını tutaraq, ağlayır, fəryad edir və özünü ötürür)- Mən ağ işıq görmürəm... Oh... Pis şeytan... Sizi bura əkiblər, Hirodlar, bizim məhvimiz üçün!

Sekston yanağını tutaraq fəryad edərək ayrılır.

KURYATIN: (onun ardınca gedir, alətləri yerə qoyur)- Məni burada yenə danlayın! Bax, nə paxıllıq! Sənin üçün yaxşıdır, ölməyəcəksən! Cahil!

Keçi ayağını və maşasını yoxlayaraq fikirli şəkildə tamaşaçılara deyir:

KURYATIN: - Mənim üçün keçi ayağı olardı... Oh, fürsət!

Anna Pavlovna : Qəhrəmanlarımızı ədəbi salonumuza dəvət edirik. Özünüzü rahat edin. Yaxşı, dostlar, qəhrəmanlarımızı tanıyırsınız?

qulluqçu: Anna Pavlovna, məktub gəldi.

Anna Pavlovna: Bəs nə yazırlar?

qulluqçu: “Mən tək gəlməyəcəyəm. Sinif yoldaşımı özümlə aparacağam, keçən gün onunla görüşdüm. Dəyişmisən, tanımayacaqsan”.

Anna Pavlovna: Bu kim ola bilər? Beləliklə, cənablar, bu sizin versiyanızdır! Düzgün cavab verilməyənə qədər qəhrəmanlar aramıza girə bilməyəcəklər.

("Qalın və nazik" cavabları)

Anna Pavlovna: Qonaqları səhnəyə dəvət edirik.

A.P.Çexovun hekayəsi əsasında “Yağ və arıq” eskizi

Yağ: Maksim

İncə: Saşa

Həyat yoldaşı: İlsina

Oğul:

Nikolaevskaya dəmiryol stansiyasında iki dost görüşdü: biri yağlı, digəri arıq. Kök stansiyada təzəcə nahar etmişdi, yağla örtülmüş dodaqları yetişmiş albalı kimi parıldayırdı... Arıq isə vaqondan təzəcə çıxmışdı.(Arıq adamın üzərinə çamadanlar, bağlamalar, karton qutular yüklənmişdi... Arxadan uzun çənəli arıq qadın - arvadı və çaşqın gözlü orta məktəb şagirdi - oğlu baxdı).

Qalın - Porfiri! - Bu sənsən? Mənim əzizim! Neçə qış, neçə il!

İncə - Atalar! - arıq heyrətləndi .- Misha! Uşaqlıq dostu! hardan gəlmisən?

(Dostlar bir-birini üç dəfə öpüb, yaş dolu gözlərlə bir-birinə baxıblar. Hər ikisi xoş bir şəkildə heyrətə gəldi.)

İncə :Mənim əzizim! Mən bunu gözləmirdim! Nə sürpriz! Yaxşı, mənə yaxşı bax! Onun kimi yaraşıqlı! Belə bir ruh və zərif! Aman Tanrım! Yaxşı, nə edirsən? Zəngin? Evli? Mən artıq evliyəm, gördüyünüz kimi... Bu mənim arvadım Luiza, nee Vanzenbax... Lüteran... Bu da mənim oğlum, üçüncü sinif şagirdi Natanaeldir. Bu mənim uşaqlıq dostum Nafanyadır! Biz gimnaziyada birlikdə oxumuşuq!

(Natanael bir az düşündü və papağını çıxardı.)

İncə Biz gimnaziyada birlikdə oxumuşuq! Sənə necə sataşdıqlarını xatırlayırsan? Siqaretlə dövlət kitabını yandırdığın üçün səni Herostrat kimi ələ saldılar, yalan danışmağı sevdiyim üçün məni Ephialtes kimi ələ saldılar. Ho-ho... Biz uşaq idik! Qorxma, Nafanya! Ona yaxınlaşın... Bu da mənim arvadım, qızlıq qızı Vanzenbaxdır... lüterandır.

(Natanael bir an düşündü və atasının arxasında gizləndi).

Qalın: Yaxşı, necəsən, dostum? Harada xidmət edirsiniz? Siz rütbə qazanmısınız?

İncə: xidmət edirəm, əzizim! Mən artıq ikinci ildir ki, kollegial qiymətləndiriciyəm və Stanislav da var. Maaş pisdir... yaxşı, Allah rəhmət eləsin! Həyat yoldaşım musiqi dərsi verir, mən fərdi şəkildə ağacdan siqaret qutuları düzəldirəm. Əla siqaret qutuları! Onları bir rubla satıram. Əgər kimsə on qr və ya daha çox alırsa, bilirsiniz, güzəşt var. Gəlin bir az pul qazanaq. Mən, bilirsiniz, şöbədə xidmət etmişəm, indi də həmin idarənin rəisi kimi bura köçürülmüşəm... Mən burada xidmət edəcəm. Yaxşı, necəsən? Yəqin ki, artıq mülki şəxsdir? A?

Qalın: Yox, əzizim, onu yuxarı qaldır. Artıq sirr rütbəsinə çatmışam... İki ulduzum var.

Arıq birdən solğunlaşdı və daşlaşdı, lakin tezliklə üzü geniş təbəssümlə hər tərəfə buruldu; sanki üzündən, gözündən qığılcımlar tökülürdü. Özü kiçildi, əyildi, daraldı... Çamadanları, bağlamaları, karton qutuları kiçildi, qırışdı... Arvadının uzun çənəsi daha da uzandı; Natanael uca durdu və formasının bütün düymələrini bağladı...

İncə: Mən, Zati-aliləri... Çox xoşdur, cənab! Bir dost, deyə bilər ki, uşaqlıqdan və birdən belə bir zadəgan oldu, cənab! He hee ser.

Tolstoy: Yaxşı, bəsdir! - şişman adam ürkdü.- Bu ton nə üçündür? Siz və mən uşaqlıq dostlarıq - və niyə bu rütbəyə hörmət?

İncə: Rəhmətə görə... Sən nəsən...-arıq daha da kiçilməklə güldü. Bu, Zati-aliləri, mənim oğlum Natanaeldir... onun həyat yoldaşı Luiza, bir növ lüterandır...

(Şişman nəyəsə etiraz etmək istəyirdi, amma arıq olanın üzündə o qədər hörmət, şirinlik və ehtiram turşusu yazılmışdı ki, məxfi məsləhətçi qusdu. Arıqdan üz döndərib, əlini ona uzatdı.

Arıq üç barmağını silkələdi, bütün bədəni ilə əyildi və çinlilər kimi güldü: “hee-hee-hee”. Arvad gülümsədi. Natanael ayağını tərpətdi və papağını yerə atdı. Hər üçü xoş bir şəkildə heyrətə gəldi)

Anna Pavlovna: Qəhrəmanlarımızı masa arxasında bizə qoşulmağa dəvət edirik.

qulluqçu: Xanım, elçi bir məktub gətirdi.

Anna Pavlovna: Bəs siz nəyi gözləyirsiniz? Daha sürətli oxuyun!

qulluqçu: "Əbədi yaşa, əbədi öyrən, əziz dostum!" Oğlumla mübahisə etməyə çalışdım. Və bunun nə olduğunu özünüz bilirsiniz. İndi mən onu yedizdirəcəyəm, geyindirəcəyəm və mütləq sənin yanına gələcəyik”.

Anna Pavlovna: Onlar kimdir? Sizin versiyanız?

Cavablar (Denis İvanoviç Fonvizin "Kiçik")

qulluqçu: Onlar artıq qonaq otağındadırlar.

Anna Pavlovna: Ona görə də tez onlara zəng edin. Nəyi gözləyirsən?!

D.İ.Fonvizinin əsəri əsasında “YERALTI” ESKETİ

Xanım Prostakova – İlvina

Starodum - Pavel

Mitrofan - Nikita

Xanım Prostakova (Staroduma). Yaxşı dincəlmək istərdinizmi, ata? Sizi narahat etməmək üçün dördüncü otaqda hamımız ayaqlarınızın ucunda dolaşdıq; qapıya baxmağa cəsarət etmədilər; Gəlin eşidək, amma siz bura gəlməyə çoxdan razısınız. Məni qınama, ata...

Starodum. Ay xanim, siz bura gelseniz men cox incilerdim.

Xanım Prostakova. (Staroduma.) İcazə verin, atam, ümumi xahişimizlə sizi narahat etsin.(oğluna.) Baş əymək.

Starodum. Hansı, xanım?

Xanım Prostakova. İlk öncə hamıdan xahiş edirəm ki, əyləşsinlər.

Mitrofandan başqa hamı oturur

Xanım Prostakova. Məsələ bundadır, ata. Valideynlərimizin duaları üçün - biz günahkarlar, harada yalvara bilərik - Rəbb bizə Mitrofanushka verdi. Onu sizin onu görmək istədiyiniz kimi etmək üçün hər şeyi etdik. İstəməzdinmi, atam, zəhməti öz üzərinə götürüb bunu necə öyrəndiyimizi görsün?

Starodum. ey xanım! Artıq qulağıma çatdı ki, o, indi yalnız öyrənməyə qərar verdi. Mən onun müəllimləri haqqında eşitmişəm və onun Kuteykinlə oxuyanda necə savadlı olması lazım olduğunu, Tsıfirkinlə oxuyan isə hansı riyaziyyatçı olmaq lazım olduğunu əvvəlcədən görə bilirəm.Almanın ona nə öyrətdiyini eşitmək mənə maraqlı olardı.

Xanım Prostakova: Bütün elmlər, ata.

Mitrofan . Nə istəsən.

Starodum (Mitrofana). Niyə, məsələn?

Mitrofan (kitabı ona verir). Budur, qrammatika.

Starodum (kitabı götürür). görürəm. Bu qrammatikadır. Bu haqda nə bilirsiniz?

Mitrofan. Çoxlu. İsim və sifət...

Starodum Qapı, məsələn, hansı ad: isim və ya sifət?

Mitrofan. Qapı, hansı qapıdır?

Starodum. Hansı qapı! Bu bir.

Mitrofan. Bu? Sifət.

Starodum Niyə?

Mitrofan. Çünki o, öz yerinə bağlıdır. Orada bir həftədir ki, dirəyin şkafında qapı hələ asılmayıb: buna görə də, hələlik bu bir isimdir.

Starodum. Ona görə də axmaq sözünü sifət kimi işlədirsən, axmaq adama aid edilir?

Mitrofan. Və məlumdur.

Xanım Prostakova. Bu nədir, atam?

Starodum Daha yaxşı ola bilməzdi. Qrammatikada güclüdür.

Xanım Prostakova. Hə, atam, hələ də nağıl ovçusudur.

Starodum (Mitrofana). Tarixdə nə qədər uzaqsınız?

Mitrofan. Nə qədər uzaqdır? Hekayə nədir? Başqa birində uzaq ölkələrə, otuzluq bir səltənətə uçacaqsınız.

Starodum A! Vralmanın sizə öyrətdiyi hekayə budur?

Mitrofan. Xeyr, bizim Adam Adamiç nağıl danışmır; O da mənim kimi çox dinləyicidir.

Xanım Prostakova. Hər ikisi özlərini inək qızı Xavronyaya nağıl danışmağa məcbur edirlər.

Starodum: İkiniz də ondan coğrafiya öyrənməmisiniz?

Xanım Prostakova (oğluna). Eşidirsən, əziz oğlum? Bu hansı elmdir?

Mitrofan: (sakitcə anasına). Mən necə bilirəm?

Xanım Prostakova (sakitcə Mitrofana).İnad etmə, əzizim. İndi özünüzü göstərmək vaxtıdır.

Mitrofan (sakitcə anasına tərəf). Bəli, nə soruşduqlarını bilmirəm.

Xanım Prostakova (Skotininaya). Ata, sən elm nə deyirdin?

Starodum: Coğrafiya.

Xanım Prostakova (Mitrofana). Eşidirsən, eorgafiya.

Mitrofan. Bu nədir! Aman Tanrım! Bıçaqla boğazıma yapışdırdılar.

Xanım Prostakova. Ah, atam! Bəs taksi sürücüləri nə üçündür? Bu onların işidir. Bu da nəcib bir elm deyil. Əsilzadə, sadəcə de ki, məni ora apar, səni hara istəsən, aparsınlar.

Starodum. Oh, əlbəttə, xanım. İnsan cəhalətində bilmədiyin hər şeyi cəfəngiyat hesab etmək çox rahatdır.

Xanım Prostakova. Elm olmadan insanlar yaşayır və yaşayırdılar.

Starodum. Təqdirəlayiq.

Xanım Prostakova. Mənim atam! Öyrənmək nə sevincdir? Biz bunu öz gözümüzlə və rayonumuzda görürük. Kim daha ağıllıdırsa, onu qardaşları dərhal başqa vəzifəyə seçəcəklər.

Starodum. Kim daha ağıllıdırsa, həmvətənlərinə faydalı olmaqdan imtina etməz.

Xanım Prostakova. Bu gün sizi necə mühakimə etdiyinizi Allah bilir.

Starodum (ayağa qalxır və hamı ayağa qalxır).Get, dostum; buna baxmayaraq, mən sizinlə vidalaşmıram.

Anna Pavlovna : Salonumuza gəlin, sizi görməyə çox şadıq!

Anna Pavlovna: Tezliklə daha çox qonaq gələcək, hazırlaşmalıyıq.

qulluqçu: Sənə deməyi unutdum ki, hələ qonaqların var.

Anna Pavlovna: Onları niyə gözləməyə məcbur edirsən? Dərhal zəng edin!

qulluqçu: Amma kim olduğunu hələ bilmirsən. Bəlkə onları qəbul etmək istəmirsən?

Anna Pavlovna: Bu qonaqlara hörmətsizlikdir. Qoy içəri girsinlər.

Anna Pavlovna: Qonaqları səhnəyə dəvət edirik.

Musiqi səslənir (Leonid Utesov. Oh, o qara gözlər...) Vasya və Maşa çıxır. Bir-birlərinin gözlərinin içinə baxaraq, rəqs edirlər. Maşa centlmenindən ayrılır, güzgüyə tərəf gedir və aydın şəkildə ayrılmağa hazırlaşır. Partiya gec başa çatdı.

Maşa: İlvina

Şəkil: Lena Delyanova

Vasya: Saşa

Vasya: Dayan, sevincim... İlk tramvayı gözlə. Hardasan, vallah, doğrudan da... Burada oturub gözləmək olar, vəssalam, amma get. Vallah birinci tramvayı gözləyin. Sonra məsələn, sən tərləyirsən, mən də tərləyirəm... Yaxşı, soyuqda xəstələnə bilərsən...

Maşa: Xeyr. Bəs siz necə bir bəysiniz ki, soyuqda bayırda bir xanımı görə bilmirsiniz?

Vasya: Deməli mən tərləyirəm(az qala ağlayacaq)

Maşa: Yaxşı, geyin!

Vasya Çesnokov itaətkarlıqla xəz paltosunu geyindi və Maşenka ilə birlikdə küçəyə çıxdı, onun qolundan möhkəm tutdu.

Soyuq idi. Ay parıldayırdı. Və qar ayaqlar altında cırıldadı.

Vasya: Ay sən nə narahat xanımsan, (Maşenkanın profilinə heyranlıqla baxaraq.) - Sən olmasaydın, amma o biri olmasaydı, heç vaxt onu yola salmağa getməzdim. Budur, vallah, əslində. Yalnız sevgiyə görə getdim.

Maşenka güldü.

Vasya: Beləliklə, gülürsən və dişlərini çılpaq edirsən, amma mən, həqiqətən, Marya Vasilievna, səni çox sevirəm və sevirəm. Sadəcə mənə de: uzan, Vasya Çesnokov, tramvay yolunda, relslərdə və birinci tramvaya qədər uzan - mən də uzanacağam. Vallah...

Maşa: Buyurun, ay parlayanda ətrafınızdakı ecazkar gözəlliyə baxın. Gecələr nə gözəl şəhərdir! Nə gözəl gözəllik!

Vasya: Bəli, gözəl gözəllik, (evin soyulan suvağına bir az heyrətlə baxaraq)Doğrudan da, çox gözəl... Gözəllik də, Marya Vasilievna, əgər həqiqətən hisslərin varsa, işləyir... Bir çox elm adamları, partiya adamları sevgi hisslərini inkar edirlər, amma mən, Marya Vasilievna, bunu inkar etmirəm. Ölənə və fədakarlığa qədər sənə qarşı hisslərim ola bilər. Vallah... Mənə de: başının arxasından vur, Vasya Çesnokov, o divara - vuracam səni.

Maşa: Yaxşı, gedək

Vasya: Vallah özümü vuracam. İstərdinizmi?

Vasya: Vallah, istəyirsən özümü kanala atım? Bəs, Marya Vasilievna? Sən mənə inanmırsan, amma mən sübut edə bilərəm...

Vasya Çesnokov məhəccərdən tutdu və sanki dırmaşdı.

Maşa: Oh! – Maşenka qışqırdı: “Vasya!” Sən nə edirsən!

(Birdən küncdən bir tutqun fiqur çıxdı və fənərin yanında dayandı)

Şəkil: Niyə dəli oldun? -Fiqur sakitcə dedi və cütlüyü ətraflı araşdırdı.

Maşenka dəhşət içində qışqırdı və özünü barmaqlıqlara sıxdı.

Kişi yaxınlaşıb Vasya Çesnokovun qolundan tutdu.

Şəkil: Yaxşı, sən, mymra. Paltonu çıxart. Bəli, canlı. Səs çıxarsan, səni buldozerlə vuracağam, sən də yox olacaqsan. Anladın, əclaf? Təslim ol!

Vasya: Pa-pa-pa, bağışlayın, bu necə ola bilər?

Şəkil: Yaxşı! - kişi xəz paltosunu suya çəkdi.

Vasya titrəyən əlləri ilə kürkünün düymələrini açıb çıxartdı.

Şəkil: Çəkmələrinizi də çıxarın. Mənə də çəkmə lazımdır.

Vasya: Pa-pa-pa, - Vasya dedi, - bağışlayın... şaxta...

Şəkil: Yaxşı!

Vasya: Xanıma toxunmayın, amma çəkmələrimi çıxarın, onun xəz paltosu və qaloşları var, amma çəkmələrimi çıxaracam.

Kişi sakitcə Maşenkaya baxıb dedi:

Şəkil: Siz onu çıxarıb bağlamada aparırsınız. Mən nə etdiyimi bilirəm.

Maşenka dəhşət içində kişiyə baxdı və yerindən tərpənmədi. Vasya Çesnokov qarda oturdu və çəkmələrinin bağını açmağa başladı.

Vasya: Onun xəz paltosu və qaloşları var və mən repi hamıya qəbul edirəm...

Kişi Vasyanın kürkünü geyindi, ayaqqabılarını cibinə qoydu və dedi:

Şəkil: Oturun və tərpənməyin və dişlərinizi vurmayın. Əgər qışqırsan və ya hərəkət etsən, getdin. Anladın, əclaf? Siz isə xanım...

Kişi tələsik kürkünü ətrafına çəkdi və birdən gözdən itdi.

Vasya ağ corabda ayaqlarına inamsızlıqla baxaraq, qarın içində axsaq, turş və bir yığın oturdu.

Vasya: Gözlədik. Onu yola salsam, malımı da itirərəm. Bəli?

Mühafizə! Onlar qarət edirlər!

(Sonra havaya qalxıb qarın arasından qaçdı, dəhşət içində hoppandı və ayaqlarını silkələdi. Maşenka barmaqlığın yanında qaldı)

Anna Pavlovna: Bəli, həqiqətən də, həyatda belə olur! Zoşçenko haqlıdır! Qəhrəmanlarımızı ədəbi salonumuza dəvət edirik. Özünüzü rahat edin.

qulluqçu: Anna Pavlovna, Fyodor Abramovun "Qızıl əllər" hekayəsindən qonaqlarımız var.

Anna Pavlovna: Zəhmət olmasa, sizi görməyə çox şadıq.

Mariya - İlsina

Sədr - Alina

Maria: Aleksandr İvanoviç, məni Murmanskda toya dəvət edirlər. Bir dost evlənir. Məni buraxacaqsan?

Sədr: Bəs buzovlar? Danaların yanında kim qalacaq?

Maria: Anamı təqaüddən geri çağıracağam. Düşünürəm ki, bir həftə davam edəcək.

Sədr: Get, get, Maria! Ancaq bəydən uzaq oturun, əks halda onu gəlinlə qarışdıracaq.

Mariya ayrılır.

Sədr: (zala müraciət edərək)Oh, və qız! Kimsə belə bir xəzinə alacaq!.. Siz onu gözəl adlandırmaya bilərsiniz və o, çox hündür deyil, lakin o, əyləncə və həvəslə doludur - yeddiyə kifayətdir. Bir də fəhlə... Qırx beş ildə mən onun kimisini görməmişəm. Ondan əvvəl üç qadın dana tövləsində ayaq üstə gəzirdilər, ciddi, ailə yönümlü idilər və buzovlar ölmüşdü. Bu da gəldi - sadəcə bir qız - elə ilk gün: "İtir!" Mən tək öhdəsindən gələ bilərəm”. Və aldatmağa başlayan kimi belə bir inqilab yaratdı - dana tövləsinə getmək ləzzət oldu.

Mariya qayıtdı. Tutqun. Sıx büzülmüş dodaqlarla.

Sədr: Niyə toydan tez qayıtdın?

Maria: Mən toyda deyildim.(qəzəblə, qəzəblə əllərini stolun üstünə qoydu).Belə qarmaqlarla hara gedəcəm? İnsanları güldürmək üçün?

Sədr: Başa düşmürəm...

Maria: Niyə başa düşmürəm? Şəhərin hava limanında bir restorana getdim - yemək üçün bir şey, məncə Murmanska təyyarəni hələ iki saat gözləmək lazım idi və mən bir stolda oturdum - insanlarla dolu idi: iki dandi və bir makiyaj ilə fragal bir növ. Baxdım, yeməyi dayandırdılar.(Qışqırdı). Mən dırmıqımı bəyənmədim! Hamısı çatlamış, hamısı qırmızı, budaqlar kimi - amma niyə bunu istəyirlər?

Sədr: Mariya, Mariya...

Maria: Hamısı! Məndə kifayət qədər var. Başqa axmaq axtarın. Mən isə şəhərə gedəcəm əllərimə gözəllik, manikür... Onları bu qıvrım saçlı qıza bənzədəcəyəm.

Sədr: Və buna görə də... Bu cücələrə görə toya getmədin?

Maria: Necə gedəcəksən? Froska tibb bacısı işləyir, kürəkən zabitdir - nə qədər boyanmış və qıvrılmış olacaq? Amma səhərdən axşama kimi buzlu suya kürək atmağım, yelləməyim, peyinlə məşğul olmağım doğrudanmı mənim günahımdır... Bəs niyə əllərim olsun?

Sədr: Maria, Maria... sənin qızıl əllərin var... Dünyanın ən gözəli. Vallah!

Maria: Gözəl... Yalnız bu gözəlliklə şəhərdə görünə bilməzsən.

Mariya ayrılır.

Sədr (tamaşaçılara müraciət edərək):Mariya yalnız dana tövləsinin astanasını keçəndə bir az sakitləşdi. Yetmiş beş qurtumla, yetmiş beş yüksək zurna ilə danalar sevincdən şeypur çalırdılar.

Anna Pavlovna: Beləliklə, Dragunskinin qəhrəmanları ziyarətə gəldilər.

Dragunsky tərəfindən "Sir həmişə aşkar olur"

Ana - İlsina

Deniska-

Polis

əmi

(Masa başında. Səhər yeməyi)

Deniska. Bu nə deməkdir, ana: “Sirr aydın olur”?

ana. Bu, o deməkdir ki, əgər kimsə vicdansızlıq etsə, yenə də ondan xəbər tutacaq və o, utanacaq, cəzasını alacaq. Anladın? Yeyin!

Deniska. Mən irmik sıyığını görə bilmirəm!

ana. Görün kimə oxşayırsınız! Koschey kimi görünür! Yemək. Yaxşılaşmalısan.

Deniska. Mən onu boğuram!..

ana. Sizinlə Kremlə getməyimizi istəyirsiniz?

Deniska. Əlbəttə, mən Kremlə getmək istəyirəm! Daha da çox!

ana. Yaxşı, bütün sıyığı yeyin və gedək. Bu arada mən qabları yuyacam. Sadəcə xatırlayın - hər bir zərrə qədər yemək lazımdır!

(ana getdi)

(Denisa:

Sıyığı qaşıqla çırpır

Duz əlavə etməliyik! (duz, dad)

Vay, çox qalın. Su əlavə etməliyik! (sınayın) Dəhşət!

O. sik! Horseradish ilə hər şeyi yeyə bilərsiniz! (əlavə edir, cəhd edir, əllərini üzünə yelləyir, boşqabdan tutur və pəncərədən tökür)

(ana girir)

ana . Deniska nə oğlandır! Bütün sıyığı dibinə qədər yedim! Yaxşı, qalxın, geyinin, zəhmətkeşlər, gedək Kremlə gəzintiyə!

(bir polis içəri girdi):

Polis Salam! Həm də ağıllı insan. Nə ayıbdır! Dövlət sizi yeni mənzillə, hər cür şəraiti olan və yeri gəlmişkən, zibil qutusu ilə təmin edir, siz isə pəncərədən hər cür boşboğazlıq tökürsünüz!

ana. Böhtan atmayın. Mən heç nə tökmürəm!

Polis . Ah, tökmürsən?! Qurban!

(əmi içəri girdi)

əmi (kəkələyir) Əsas odur ki, şəkil çəkdirəcəm... Birdən belə əhvalat... Sıyıq... mm... irmik... Qaynar, yeri gəlmişkən, papaqdan sonra. .. yanır... Sıyığa bürünmüş halda... ff... şəklimi necə göndərim?!

(Ana sərt şəkildə Deniskaya baxır).

ana. Bağışlayın, lütfən, sizi təmizləməyə icazə verin, bura gəlin!

(üç gedir, ana qayıdır)

Deniska Bəli, ana, bu gün düz dedin. Sirr həmişə aydın olur!

ana .Bunu ömrün boyu xatırladınmı?

Deniska. Bəli.

qulluqçu: Əsrlər boyu bir nağıl bizə doğru qaçır.

Anna Şerer: Mən nağıl oxumağı çox sevirəm. Dincəlmək, yaxşı bir şeyə inanmaq istəyəndə nağıl oxuyuram. Zəhmət olmasa səhnəyə çıxın.

(Rus xalq nağılı "Teremok") - ibtidai məktəb

Anna Şerer : Dostlar, siz hansı kitabları oxumağı xoşlayırsınız?

Aleksey: Kitab Aleksandr Düma "Üç muşketyor"

(Alyoşa bir parça oxuyur)

Anna Şerer: Əla!!!

qulluqçu: Mən də sevdiyim parçanı oxuya bilərəm?!

Hamısı: Xahiş edirəm, xahiş edirəm!

(Valya oxuyur)

Anna Şerer: Mən səndən məmnunam, əzizim!

qulluqçu: Oh, qonaqları qəbul etməyi unutmuşam. Bəzi pionerlər bizə gəldi!

Anna Şerer: Tezliklə onları dəvət et!

(Səhnədə pionerlər. Gündəlik iş: ibtidai məktəb)

Kimsə: Anna Pavlovna, getməyimizin vaxtı gəldi. Nəhayət, başqa bir şeirə qulaq asmaq istərdik.

(Valya bir şeir oxuyur)

Qalın: Cənablar, şəxsən mənim hekayəmin səhifələrinə qayıtmağın vaxtıdır.

Hamısı: Və bizim üçün vaxt gəldi!

Anna Pavlovna . Yaxşı, sağollaşaq, cənablar. Əlvida, yenidən Ədəbiyyat Salonunda görüşənədək!

) tamamlanmış kino-dram əsəridir. O, işlənmiş səhnə və epizodlardan, dialoqlardan ibarət süjetin tam, ardıcıl və konkret təsvirini ehtiva etməli və personajların obrazlarını açmalıdır. Ədəbi film ssenarisi janrından, formasından və üslub xüsusiyyətlərindən asılı olmayaraq kinonun istehsal-təsərrüfat tələblərinə də cavab verməlidir.(SSRİ Nazirlər Soveti yanında Kinematoqrafiya Komitəsi sədrinin 14 aprel tarixli əmri ilə təsdiq edilmiş nümunəvi ssenari müqaviləsi). , 1971 № 188)

Ədəbi ssenari- film istehsalının spesifik və istehsal tələblərinə cavab verən tam hüquqlu sənət əsəri, burada vizual və səsli təsvirlər nəzərə alınmaqla aktyorlar arasında dialoqla film epizodlarının təsviri verilir (B. N. Konoplev “Kino istehsalının əsasları” M. “İncəsənət” 1969 s. 91)

Əslində, əvvəllər ədəbi ssenari adlanan bugünkü anlayışda kinossenaridir (“Bədii filmlər üçün film ssenarilərinin yazılması üçün müəlliflərlə ittifaqın və respublika tabeliyindəki kinostudiyalar arasında müqavilələrin tərtib edilməsi qaydası, habelə mühasibat uçotu haqqında Təlimat. SSRİ Kinematoqrafiya nazirinin 28 dekabr 1946-cı il tarixli 217 nömrəli əmri ilə təsdiq edilmiş müqavilələrin yerinə yetirilməsi və onlara nəzarət edilməsi”; SSRİ Nazirlər Sovetinin Kinematoqrafiya Komitəsinin 7 mart 1964-cü il tarixli, № 76).

Baxmayaraq ki, bəzi şirkətlər hələ də film ssenarisini müəyyən etmək üçün Ədəbi skript anlayışından istifadə edirlər.

Bəzi ssenari agentlikləri “işin həcmini artırmaq” məqsədi ilə təcrübəli prodüserlər tərəfindən qönçəyə qoyulan ədəbi ssenari ilə film ssenarisinin yaradılmasını xüsusi olaraq ayırırlar.

“Ədəbi ssenari” anlayışı sırf rejissor ssenarisi ilə filmin əsasını təşkil edən film ssenarisini fərqləndirmək üçün təqdim edilmişdir, çünki həm rejissor, həm də ədəbi ssenari film ssenarisi idi.

Sovet dövründə ədəbi ssenarinin yaradılması kino yaradıcılığının ayrıca dövrünə ayrılırdı. Hələ də eyni şeyi edirlər.

Hekayə

Oktyabr İnqilabından sonra, artıq 1919-cu ildə olsa da, bütün foto və kino ticarəti və sənayesinin rekvizisiya yolu ilə milliləşdirildiyi bir fərman verildi (“Fotoqrafiya və kinematoqrafiya ticarəti və sənayesinin Xalq Maarif Komissarlığının yurisdiksiyasına verilməsi haqqında, “Fəhlə və Kəndli Hökumətinin qanun və sərəncamları toplusu, 1919, № 44, maddə 433) və buna görə də kinonun bütün sonrakı tənzimlənməsi istehsalla bağlı idi. Kino istehsalı dövlət maraqları sahəsinə daxil olmağa başladı.

Məhz sovet dövründə kinonun təşəkkül tapdığı dövrdə, şübhəsiz ki, yeni iqtisadi və texniki reallıqlar nəzərə alınmaqla, indi də yerli kino sənayesində istifadə olunan kino istehsalı texnologiyasının əsası formalaşdı.

Sovet dövründə əsasən iki növ kino ssenarisi var idi:

• ədəbi ssenari

Ədəbi ssenarinin yazılması əsasən SSRİ Dövlət Kinematoqrafiya Komitəsi tərəfindən qoyulmuş istehsal tələbləri nəzərə alınmaqla Ümumittifaq Dövlət Kinematoqrafiya İnstitutunun (VGİK) ssenarişünaslıq fakültəsinin məzunları tərəfindən həyata keçirilirdi.

Hər bir kinostudiyada ssenari redaksiya şuraları (yaxud ssenari şöbələri) var idi. Orada ssenari müəllifləri film üçün kreativ (skript) ərizələr və ya libretto göndərirdilər. Daha sonra bu müraciətlər əsasında redaksiya heyətinin tematik planı yaradılmış və SSRİ Nazirlər Soveti yanında Kinematoqrafiya Komitəsi tərəfindən təsdiq edilmişdir.

Təsdiqlənmiş ərizə forması yox idi. Bununla belə, standart ssenari müqaviləsində (SSRİ Nazirlər Soveti yanında Kinematoqrafiya Komitəsi sədrinin 1971-ci il 14 aprel tarixli 188 nömrəli əmri ilə təsdiq edilmişdir) 2-ci bənddə göstərilirdi ki, filmin ssenarisi Müəllifin yaradıcılıq ərizəsinə uyğun olmalıdır. Studio tərəfindən təsdiq edilmiş və müqaviləyə əlavə edilmiş, “ideya, süjet konsepsiyası və əsas personajların xüsusiyyətlərini əks etdirən”.

Standart ssenari müqaviləsi həmişə SSRİ Kinematoqrafiya Nazirinin təsdiq etdiyi formada tərtib edilirdi (SSRİ Kinematoqrafiya Nazirinin 28 dekabr 1946-cı il 217 nömrəli əmri).

Kinostudiyalarda ədəbi ssenarinin müəllifi onu yaradarkən uyğunlaşmalı olduğu istehsal tələbləri də var idi. Məsələn, 1956-cı il üçün aşağıdakı standartlar qüvvədə idi:

• Filmin uzunluğu (tammetrajlı bədii filmlər üçün 2500 metrdən 2700 metrə qədər, uşaqlar üçün 2100 metrdən 2300 metrə qədər) Tammetrajlı filmin ədəbi ssenarisi 70-80 səhifəlik maşınla yazılmış mətnə, iki intervalla çap edilmiş mətnə ​​sığmalı idi. vərəqin bir tərəfində.
• Çəkiliş obyektlərinin sayı: 30-dan 35-ə qədər (bunlardan 7-dən 12-si pavilyon dəstləri və 1-dən 2-si yerində çəkilişlərdir, qalanları yerində çəkilişdir)
• Pavilyon bəzəklərinin ümumi sahəsi 2200-dən 5000 kv.m-ə qədər olmalı idi. müxtəlif çətinlikli filmlər üçün
• Qrup və əlavə iştirakçıların sayı 6000 adam-günə qədər
• Əsas və epizodik rolları ifa edən aktyorların sayı ayrı-ayrılıqda müzakirə edilib.

Aşağıdakılar da müzakirə oluna bilər: filmin çəkiliş mövsümləri, yay və qış çəkilişlərinin təxmini həcmi, müəyyən aktyorların iştirakı və konkret kinostudiyaların digər istehsal parametrləri.

Orta hesabla, bir ədəbi ssenari 30-a qədər əsas epizoddan ibarət idi və 4-dən 5 minə qədər dialoq sözündən ibarət idi.

Müəyyən edilmişdir ki, studiya tərəfindən hazırlanan hər bir ssenariyə studiya tərəfindən qəbul edilmiş ssenarinin ideya-bədii keyfiyyətinə cavabdeh olan və ssenarinin yazılması prosesində müəllifə köməklik göstərən redaktor təyin edilmişdir (Kinematoqrafiya Nazirliyinin 2009-cu il 29-cu tarixli dairəvi məktubundan 26 may 1948-ci il, No 8/13-35).

Kinostudiya Müəllifin təqdim etdiyi film ssenarisini nəzərdən keçirməli və ya filmin ssenarisinin qəbul edilməsi (təsdiq edilməsi), ya da müqavilədə nəzərdə tutulmuş əsaslara görə ondan imtina edilməsi və ya filmin ssenarisini tərtib etmək zərurəti barədə Müəllifə yazılı məlumat verməli idi. tələb olunan düzəlişlərin mahiyyəti dəqiq göstərilməklə filmin ssenarisinə düzəlişlər. Tələb olunan düzəlişlərin mahiyyəti dəqiq göstərilməklə, filmin ssenarisinə düzəlişlərin edilməsi zərurəti barədə yazılı şəkildə Müəllifə göndərilən tələblər Müəllifə iki dəfədən çox olmayaraq təqdim edilə bilər. Dəyişikliklər edildikdən sonra filmin ssenarisinin təqdim edilməsi üçün son tarix tərəflərin razılığı ilə müəyyən edilib.

Ssenari yaradıldıqdan və kinostudiyanın rəhbərliyi tərəfindən təsdiq edildikdən sonra kino istehsalı üçün ədəbi ssenarilərə limit qoyulmuş və bədii filmlərin ədəbi ssenarilərinə Azərbaycan Respublikası Kinematoqrafiya Komitəsinin Bədii Kinematoqrafiya Baş İdarəsi tərəfindən baxılmışdır. SSRİ Nazirlər Soveti tərəfindən təsdiq olunmaq üçün Komitənin rəhbərliyinə təqdim edilmişdir. Və yalnız təsdiq edildikdən sonra film səhnələşdirilə bilər.

1977-ci ildə SSRİ Qoskino Təlimatı ssenaristlik dövrünü ədəbi ssenarinin yaradılmasına və ədəbi ssenarinin yaradıcı və istehsalat inkişafı olan “kino ssenarisi”nə bölməyə cəhd etdi.

“Kinossenari”də hərəkətin dramatik inkişafı səhnə və epizodlara görə, istehsal işlənməsi isə lentə alınan obyektlərə uyğun aparılıb.

Hər bir səhnədən əvvəl onun nömrəsi, sonra çəkiliş obyekti və vaxtı (Nümunə: Obyekt – Kənd Soveti. Köşk. Gün (yay)) yazılır, sonra isə vərəq iki yerə bölünürdü. Birinci hissə hərəkəti təsvir edir, ikinci hissə isə dialoqları yazır.

Bu təlimatla təsdiq edilmiş forma ən azı 1985-ci ilə qədər davam etdi. Və sonradan bu forma televiziyaya köçərək xüsusi bir ssenari növü meydana gətirdi: "Televiziya ssenarisi".

Film istehsalında, 1977-ci ildən əvvəlki modelin Ədəbi ssenarisindən və “film ssenarisindən” ən yaxşısını özündə cəmləşdirən film ssenarisinin Hollivud formatı quruldu. Köhnə üslubda ona Ədəbi Ssenari deyilir, baxmayaraq ki, bəzi şirkətlərdə artıq "Film Ssenarisi" adlanır.

Ədəbi yazılar haradan gəlir?

Aşağıdakı mənbələrdən hər hansı biri gələcək Ədəbi Yazı üçün əsas ola bilər:

• Şəkillər
• Personajlar
• Konsepsiyalar
• Tarixi hadisələr
• Xalq dastanı
• yerlər
• Real hadisələr
• Fantaziyalar
• Xatirələr
• Sosial problemlər
• Xəbərlər
• Qəzet məqalələri
• Ədəbi əsərlərin yenidən işlənməsi və ya uyğunlaşdırılması (skript törəmə əsərə çevrilir - film uyğunlaşması)

Sonuncu mənbə ilə diqqətli olmalısınız, çünki digər müəlliflərin hüquqları pozulur.

Ədəbi yazının əsas elementləri

Ədəbi film ssenarisi demək olar ki, həmişə aşağıdakı tikinti bloklarından ibarətdir:

• “Hərəkətin vaxtı və yeri” BLOK
• BLOK “Fəaliyyətin təsviri”
• “Qəhrəmanın adını” BLOK EDİN
• “Qəhrəmanın Cavabını” BLOK EDİN
• "Remark"ı BLOK edin
• "Başlıq"ı BLOK EDİN

Ədəbi ssenarinin forması ilk növbədə son film məhsulunun istehsal xüsusiyyətləri ilə diktə olunur.

Ədəbi ssenarinin süjet quruluşu

İstənilən ədəbi film ssenarisini, janrından asılı olmayaraq, hissələrə bölmək olar:

• ekspozisiya - tamaşaçının baş qəhrəman və ya personajlarla, personajların yaşadığı dünya, yer və zamanla tanış olduğu yer;
• süjet - qəhrəmanın və ya qəhrəmanların mürəkkəbliyə səbəb olacaq çox dramatik vəziyyətdə olduqları ilk hadisə;
• fəsad - qəhrəmanın və ya qəhrəmanların hansısa hərəkətə keçməyə məcbur olduğu hadisə;
• qıvrımlar və dönüşlər filmin ən böyük hissəsidir, personajlar keçdikləri maneələrlə qarşılaşdıqda;
• zirvə - "daha getmək üçün heç bir yer olmadığı" göründüyü zaman ən yüksək qaynama nöqtəsi;
• denouement - dramatik vəziyyətin həlli;
• final (“xoşbəxt son”; personajların fəlsəfi düşüncələri; yeni çevrəyə aparan hadisə və s.)

Ədəbi yazıların janrları

Rusiyada filmin əsasını təşkil edən film ssenariləri janrlarının strukturu geniş və şaxələnmişdir, ona görə də Rusiya janrları sistemi kino tənqidçilərinin əyləncəsinə buraxılıb və indi Hollivud sistemindən istifadə etmək adətdir. janrları müəyyən edir. Hollivud reytinqləri və ya icarə parametrlərini müəyyən etmək üçün dörd əsas komponenti müəyyən edir:

• Film mövzusu
• Filmin ötürdüyü əhval-ruhiyyə
• Film formatı
• Hədəf auditoriyası

Filmin mövzusu aşağıdakılara bölünür:

• Cinayət - cinayətkarlardan və onlara qarşı mübarizədən bəhs edir, cinayət fəaliyyətinin yerini, xarakterini və əhatə dairəsini açır.
• Tarixi (Tarixi) - tarixi şəxsiyyətlər və hadisələr haqqında danışır
• Elmi fantastika - texnologiya, kosmos və s.
• İdman - idman nailiyyətləri və özü ilə mübarizə haqqında danışır.
• Yeniyetmə - yeniyetmələrin adi münaqişəsi ətrafında fırlanır
• Müharibə - döyüş sahələri və müharibə vaxtı ilə əlaqəli yerlər
• Westerns - vəhşi qərbin kəşfiyyatı haqqında hekayələr
• Fəlakət - apokalipsisə aparan fəlakətlərdən bəhs edir

Mövzuların siyahısı əsasən davam edə bilər.

Filmin ötürdüyü əhval-ruhiyyə aşağıdakılara bölünür:

• Fəaliyyət - bir qayda olaraq, "yaxşı" və "pis" arasında seçimə mənəvi təsir göstərir və zorakılıq və ya fiziki güc tətbiq etməklə həyata keçirilir.
• Macəra - Təhlükə, risk və/və ya şans hisslərini ehtiva edir, çox vaxt yüksək fantaziya ilə.
• Komediya - gülüş yaratmaq məqsədi ilə
• Drama - Əsas diqqəti xarakterin inkişafına yönəldir, çox vaxt geniş auditoriyaya tanış olan situasiyalarda.
• Fantaziya xarici reallığın (yəni mif, əfsanə) uydurmasıdır.
• Dəhşət - qorxu yaratmaq məqsədi ilə.
• Sirr, demək olar ki, həll olunmayan bir sıra problemləri müəyyən etmək və həll etməklə naməlumdan məluma keçiddir.
• Romantika - romantik sevgi elementlərinə diqqət yetirir
• Trillerlər - tamaşaçılarda həyəcan və/və ya əsəb gərginliyi yaratmaq məqsədi.
• Noir xüsusi bədbinlik və ümidsizlik atmosferi ilə xarakterizə olunur.

Film formatı öz növbəsində aşağıdakılara bölünür:

• Canlı hərəkət ən çox yayılmışdır. Təklif olunan şəraitdə yaşayan insanlar
• Animasiya - illüziya yaratmaq üçün 2-D təsvirlərin və ya 3-D modellərin ardıcıllığını tez bir zamanda nümayiş etdirmək
• Biography - Həmçinin "bioqrafik film" kimi tanınır, tarixi şəxsiyyətin əsl hekayəsini və onun həyatında baş verən hadisələri izah edən format.
• Sənədli film - real hadisələr, faktlar, şəxsiyyətlər əsasında çəkilmişdir
• Musiqili - personajlar tərəfindən ifa olunan və povestə toxunan mahnılar.

Hədəf auditoriyası əsasında filmlər aşağıdakılara bölünür:

• uşaq filmləri - gənc uşaqlar üçün filmlər; ailə filmlərindən fərqli olaraq, filmin digər tamaşaçıları cəlb etməsi üçün xüsusi səy göstərilmir.
• Ailə filmi - Bu, hər yaşda olan insanlar üçün cəlbedici olmalı və gənc tamaşaçıların baxması üçün uyğun olmalıdır. Buna misal olaraq Disney filmlərini göstərmək olar
• Yetkinlər üçün filmlər - yalnız böyüklər tərəfindən baxılması üçün nəzərdə tutulub, məzmunda zorakılıq, normaların pozulması, ədəbsiz sözlər və ya açıq-aydın cinsi davranışlar ola bilər.

Ədəbi ssenarinin yaradılması prosesi

Parlaq ssenarilər şıltaqlıqla yaradılır, lakin ədəbiyyatda olduğu kimi eyni prinsip tətbiq olunur: "Yazmaq məcburiyyətində deyilsənsə, yazma."

Onlar ssenari müəllifinin beynində doğulur, sonra kağıza tökülür.

Bəs fikriniz olduqda, ancaq onu kağıza necə yerləşdirəcəyinizi bilmirsinizsə, nə etməli? Yoxsa yazmaq həvəsi olmayanda, amma yazmaq lazım olanda?

Bunun üçün yalnız peşəkar ssenaristlərə tanış olan xüsusi incəliklər var.

Bir fikriniz olduqda, onu sözlə ifadə edin. “Film nədən bəhs edir?” sualına cavab verəcək iki-üç cümlə. Bu təsvir “log xətti” adlanır.

Fikriniz sözlə ifadə olunduqdan sonra ideyanız süjetə salınmalıdır. Siz onun təqdimatının janrını seçirsiniz, sonra süjet yazırsınız. Bunun üçün ayrıca bir sənəd var - "konspekt". Konspekt süjetin ədəbi formada təqdimatıdır. Bəzi yeni ssenaristlər bu sənədi yazmamaqla səhv edirlər. Gələcəkdə onların tamamlanmış film ssenarisində süjet tamam başqa istiqamətə gedə bilər.

Süjet üzərində qərar verdikdən sonra süjetinizdə iştirak edən personajların təsvirini yaratmalısınız. Təsvir edərkən personajlar əsas və köməkçilərə bölünür, aşağıdakı təfərrüatlar göstərilir: ad, ata adı, soyad, yaş, məşğuliyyət, ailə və digər personajlarla digər əlaqələr. Bunun üçün "xarakterin təsviri vərəqi" ("Xarakter") var. Təcrübəsiz ssenaristlərin etdiyi ümumi səhv personajların xüsusiyyətlərində çaşqınlıqdır. Bir səhnədə personajın 30, digərində isə artıq 35 yaşı var və hadisə ertəsi gün baş verir.

Çəkiliş obyektlərinin sayı və onların təsviri istehsal üçün çox vacibdir. Çəkiliş yeri aksiyanın keçirildiyi yerdir. Hərəkətin yeri əsasən personajları xarakterizə edir və buna görə də təsvir tələb olunur. Yeni ssenaristlər personajlarda olduğu kimi mövzularda da eyni səhvləri edirlər. Bir gün mənzil rəsmlərlə bəzədilib, bir gün "boş otaq". Sual yaranır: mənzil qarət edilibmi? Çəkiliş obyektlərini təsvir etmək üçün ayrıca bir sənəd var - "Çəkiliş obyektlərinin vərəqi".

Jurnal xətti, konspekt, personajların təsviri vərəqi və çəkiliş obyektləri vərəqi daha sonra ssenarini yazarkən ssenari müəllifinin özünü idarə etməsinə, eləcə də əsas məntiqi xətaların qarşısını almağa xidmət edir. Bu sənədləri genişləndirmək olar və gələcəkdə onlar çəkiliş qrupunun işini sadələşdirir.

Çəkiliş obyektləri və personajları nə qədər az olarsa, süjet nə qədər maraqlı olarsa, filmin ssenariyə uyğun səhnələşdirilməsi ehtimalı bir o qədər çox olar.

Bütün bu sənədləri yaratdıqdan sonra səhnələrin və epizodların ardıcıllığını müəyyən etməlisiniz. Bu məqsədlə “ssenari planı” (“epizod-epizod”, “seriya üzrə”, “blok-blok” və s.) adlı ayrıca sənəd də mövcuddur. Orada hadisələrin və hərəkətlərin ardıcıllığını təsvir edirsiniz.

"Ssenari planı" formalaşdıqda, yuxarıda göstərilənlərin hamısına əsaslanaraq dialoqlar (film ssenarisinin özü) yazmağa başlayırsınız. Dialoqlarda personajların şəxsiyyətlərinin üzə çıxarılmasına və "təfərrüatların izahına" xüsusi diqqət yetirilir, çünki hərəkətin özü artıq ətraflı şəkildə işlənib.

Sovet dövründən bəri ədəbi ssenarilərin yaradılması texnologiyası dəyişməyib. Müraciətlər hələ də verilir. Ssenari ideyalarının seçimi eyni kinostudiya redaktorları tərəfindən həyata keçirilir, lakin indi əsas bazar oyunçularının: film distribyutorlarının və televiziya şirkətlərinin fikirlərini nəzərə alaraq. Bir müddət əvvəl internet şirkətləri bu bazara daxil olmağa başladılar və film məhsullarının sifarişi sürətlə artır.

Və yalnız bundan sonra müqavilə imzalandıqdan sonra Ədəbi ssenari yazılır.

Ədəbi ssenari əsasında rejissor Ədəbi ssenarinin vizual həlli olan “Rejissorun ssenarisi” adlanan əsəri yazır.

Teleseriallar üçün ədəbi ssenarilərin yaradılması xüsusiyyətləri

Teleseriallar üçün ssenarilər yaradanda xüsusi texnologiya var.

Teleseriallar üçün ssenarilər hazırlayarkən ssenaristlər komandasına “baş müəllif”, “süjet müəllifləri” və “dialoqçular” daxildir.

"Hekayəçilərin" vəzifələri adətən ssenari planlarının yaradılmasını əhatə edir: serial və epizod üzrə, eləcə də ətraflı konspektlər.

“Dialoqçuların” vəzifələrinə adətən təsdiq edilmiş “seriya konsepsiyası”, ssenari planları və ətraflı konspektlər əsasında dialoqların yazılması (əslində film ssenariləri) daxildir.

• layihənin adı;
• janr;
• logline, əsas personajlar, xülasə (qısa konspekt);
• hədəf auditoriya;
• filmin/serialın təxmini müddəti;
• epizodların sayı (serialdırsa).

Bəzən layihənin tam tərkibi göstərilir.

Sonradan, əsas ssenari müəllifinin (əsas müəllif) səyləri ilə bu proqram genişləndirilir və "layihə İncilinə" (və ya layihə konsepsiyasına) çevrilir. Serialın konsepsiyası (layihənin təsviri, layihə bibliyası), işgüzar adətlərə görə, serial üzərində işə başlamazdan əvvəl ssenaristlər tərəfindən hazırlanmış və bütövlükdə daxil olan ayrıca bir sənəddir:

• Layihənin adı
• Layihənin jurnal xətti şou haqqında hər şeyi izah edən bir və ya iki cümlə hekayəsidir və ssenarini yazarkən ikiqat yoxlama vasitəsi kimi istifadə edilə bilər.
• Layihə formatı - Şaquli, üfüqi və ya şaquli-üfüqi sıra. Epizodların sayı. Epizoddakı dəqiqələrin sayı. Tələb olunan qeydlər.
• Layihənin janrı və quruluşu - layihənin janrı, layihənin tərkibi
• Serialın qısa xülasəsi - Yunanca "sinopsis" sözünün necə tərcümə edildiyini hər dəfə xatırlamamaq üçün onun latın sinonimi "conspectus" (konspekt) xatırlamaq kifayətdir. Qısa konspekt bir səhifədən çox deyil. Bütün seriyanı ehtiva edir.
• Serialın ideyası və mövzusu - İdeya serialın əsas, əsas və əsas xüsusiyyətlərini vurğulayan zehni prototipdir. Mövzu (yunanca thema, hərfi mənada “əsas nədir”) silsilənin mövzusudur (mahiyyətidir).
• Hekayə xətləri - şaquli və üfüqi hekayə xətləri, əsas və ikinci dərəcəli hekayə xətləri.
• Dünya və anti-dünya - qəhrəmanların yaşadığı və hərəkət etdiyi dünya və düşdüyü dünya. Bu dünyaların təsvirləri layihəyə rəng qatır və personajlar və onların ətraf mühitini əks etdirməyə çalışır.
• Personajların təsviri - personajların tam siyahısı (əsas və köməkçi - ad, ata adı, soyad, yaş, məşğuliyyət, digər personajlarla münasibət)
• Ətraflı epizod üzrə konspekt - epizodların süjetinin təsviri.
• Obyektlərin siyahısı və təsviri - hərəkətin baş verdiyi obyektlərin təsviri.

Konsepsiya formalaşdıqdan sonra serialın ilk bölümlərinin ssenariləri yazılır və epizodların ssenariləri qəbul edilir, serialın çəkilişlərinə başlanır.

Qeyd edək ki, teleseriallarda filmin əsas müəllifi rejissor deyil, daha çox “baş ssenari müəllifidir”.

Ədəbi Skript Formatlaşdırma Standartları

Sovet dövründə ssenarinin həcmi filmin kadrlarına əsasən hesablanırdı. 2500-2700 metr plyonka 70-80 səhifəlik makinada yazılmış mətnə ​​bərabər idi, iki intervallı. Video çəkiliş avadanlığının meydana çıxması ilə filmin kadrları ilə ölçülməsi aktuallığını itirdi.

İndi demək olar ki, hər kəsin MS Word proqramı ilə texnologiya möcüzəsi - kompüter var, buna görə bir işarələmə şablonu quraşdırmaq və sonra "Nümunə ilə Format" düyməsini istifadə edərək istifadə etmək kifayətdir.

Hollivudda kompüter işarələməsindən ilk istifadə edən Amerika Yazıçılar Gildiyası oldu. Onların səhifə tərtibatı ilə 1 A4 vərəqi təxminən bir dəqiqəlik ekran vaxtına bərabər idi.

Mövcud proqram təminatı ilə düzgün formatda skript yazmaq heç vaxt asan olmayıb. Bu məqsədlə müasir Amerika proqramlarından bəziləri bunlardır: FinalDraft, Scriptware, Movie Magic və Script Thing. Onların əksəriyyəti siz yazarkən mətni formatlaya bilər.

Ancaq Rusiyada bu proqramlardan istifadə edərkən dillə bağlı problemlər yarandı və bir səhifə artıq ekran vaxtının təxminən bir dəqiqəsinə bərabər deyildi.

Buna görə də, rus ssenaristləri ssenari yazmaq üçün öz formatlarını və hətta öz “Scribe” proqramını işləyib hazırlamışlar.

Hazırda rus yazısının işarələnməsi belə görünür:

• Şrift: Courier New
• Şrift ölçüsü: 12
• Hizalanma: sol
• Qalın, kursiv və altı çizili şriftlərdən HEÇ VAXT istifadə olunmur.
• Səhifə kənarları: Üst - 2,5 sm, Aşağı - 1,25 sm, Sol - 3,75 sm, Sağ - 2,5 sm.Qalanları dəyişməzdir.
• "Qəhrəmanın adı" blokunun "paraqraf" parametri: Sol - 6,75 sm, qalan hissəsi dəyişməzdir.
• "Qəhrəmanın cavabı" blokunun "paraqraf" parametri: Sol - 3,75 sm, Sağ - 3,75 sm, qalanları dəyişməzdir.
• "Qeyd" blokunun "Paraqrafı" parametri: Sol - 5,5 sm, Sağ - 4,5 sm, qalan hissəsi dəyişməzdir.

Yenilik əsas film istehsalçıları və hər şeydən əvvəl televiziya kanalları tərəfindən qəbul edildi. Telekanallarda hər şey zamanla ölçülür. Kanallarda fərqli formatda yazılmış skriptlər oxunmadan zibil qutusuna göndərilə bilər. İstisna məşhur ssenaristlərdir.

Ədəbi ssenari müəllif hüquqlarının obyekti kimi

Ədəbi ssenari ayrı bir iş növünə - ssenarilərə aiddir və törəmə audiovizual əsər - film və ya ssenari - rejissor ssenarisini yaratmaq üçün əsas iş kimi xidmət edir (Rusiya Federasiyasının Mülki Məcəlləsinin 1259-cu maddəsi).

Ədəbiyyat əsərləri əsasında yaradılan ədəbi ssenari bu ədəbiyyat əsərlərindən törəmə əsərdir - filmə uyğunlaşmadır (Rusiya Federasiyasının Mülki Məcəlləsinin 1259-1260-cı maddəsi). Film uyğunlaşmasının yaradılması yalnız ədəbi əsərin müəllifinin razılığı ilə və müvafiq müqavilə əsasında həyata keçirilə bilər (Rusiya Federasiyasının Mülki Məcəlləsinin 1260 və 1270-ci maddələri).

Ədəbiyyat

"Bədii filmlərin istehsalı üçün çəkiliş qrupu və onun əsas heyətinin hüquq və vəzifələri haqqında vahid əsasnamə" Moskva, Goskinoizdat, 1947

"Bədii filmlərin istehsalı üçün dərslik" Moskva, Art, 1958

B. Konoplev Kino istehsalının əsasları - 1-ci nəşr. - M.,: “İncəsənət”, 1969.

“Film çəkilişi. Əsasnamələrin və şöbə təlimatlarının sistemləşdirilmiş toplusu. DSP" Moskva, İncəsənət, 1973

B. Konoplev Kino çəkilişinin əsasları. - 2-ci nəşr. - M.,: "İncəsənət", 1975.

G. N. Qoryunova “Kino istehsalının təşkili” M, İncəsənət, 1983

David K. Irving və Peter W. Rea “Qısa filmlərin və videoların istehsalı və rejissorluğu” Moskva, GITR, 2008

O. Smirnova “Skript işarələmə formatı”

Ədəbi ssenari: sadə qaydalar

Ssenarilərin iki növü var: ədəbi və rejissorluq.

Əvvəlcə ədəbi ssenari yazılır, sonra rejissor ssenarisi. Bədii filmlərdə belə ardıcıllıq məcburidir, sənədli filmlərdə çox vaxt rejissorun ssenarisi və ya ssenari planı ilə kifayətlənirlər.

Ədəbi yazı, adından da göründüyü kimi, birbaşa ədəbiyyatla bağlıdır.

Niyə ədəbi ssenariyə ehtiyacınız var? Bu formanı kim icad etdi?

Ədəbi yazı 20-ci əsrin əvvəllərində icad edildi və o zaman sadəcə “film ssenarisi” adlandırıldı.

Bəs niyə icad edildi? Və ya daha dəqiq desək, kimin üçün? İnsanlar üçün, oxuya bilən və film çəkməyi sevən hər kəs üçün. Ədəbi ssenari filmin süjetini, personajları, dramatik vəziyyətləri, münaqişələri və onların həllini təsvir edir. Yəni bütün səbəb-nəticə əlaqələri ilə tarix.

İllər keçdikcə ədəbi yazı müəyyən bir yazı formasını inkişaf etdirdi. Bunun mənası nədi? Sadəlik üçün müqayisə metodundan istifadə edəcəyik: mühasibat hesabatının, biznes planın və ya tezis layihəsinin öz forması, ədəbi ssenarinin isə öz forması var.

Ədəbi yazının dörd elementi:

- qeyd

Səsvermə

QEYD

Qeyd və ya təsviri hissə suallara cavab verməlidir: kim? Harada? Nə vaxt? nə baş verir? İndiki fəaliyyətlə əvvəlki fəaliyyət arasında hansı əlaqələr var?

Kino ssenarisində səhnə istiqaməti hazırda baş verən hərəkətin obrazlı təsviridir; personajların, hadisələrin, dramatik vəziyyətlərin və şəraitlərin xüsusiyyətləri.

Səhnə istiqamətləri hərəkəti dəqiq və əyani şəkildə təsvir edir, çünki ssenarini oxuyarkən biz hərəkəti görməliyik.

Nümunələr (biz onları keçidlər daxilində istifadə edirik, yəni kim baxmaq istəyirsə, baxsın. Mətnə əlavə olaraq bu filmdən qeydi təsvir edən fraqment də verə bilərsiniz):

İvan Vyrypaev "Euphoria" (ssenari səhnə istiqaməti nümunəsi).

Quş baxışından palçıqlı Don çayı enli lent kimi dolanır; sarı-qırmızı günəşlə ağardılmış çöl küləkdə kiçik dalğalarla titrəyir; ağ su, yaşıl kurqanlar və qəribə formalı tənha ağac kimi ağ tüklü ot. Deyəsən, nəhəng bir vəhşi tanrı bütün bədəni ilə yerə uzanıb. Don çaydan daha çox şeydir. Don çöllər, kiçik təsərrüfatlar, tənha böyüyən ağaclar, Don qırmızı, sarı, ağ ləkələr və daha çox gözəl rənglərdir. Don azad, üsyankar, vəhşi, ehtiraslı, üsyankar və inanılmaz dərəcədə gözəl bir tanrıdır. Tanrının əlləri Don ulduzlu səmadır, ayaqları istidən çatlamış yerdir.

Çayın üstündəki uçurumun quş baxışı. Uçurumun kənarında qırmızı paltarda Veranın kiçik bir fiquru var. Vera harasa uzaqlara baxır. Bu nəhəng orqanizmin içində, Don adlı Rəbb Tanrının içində yaşayan odur.

DİALOQ

Dialoq, olanlar. iki və ya daha çox simvol arasında ünsiyyət. Dialoqlar böyük hərflərlə yazılır. Dialoqun 99%-ni təşkil etdiyi, səhnə istiqamətləri üçün isə cəmi 1%-nin qaldığı teatr tamaşasından fərqli olaraq, kino ssenarisində səhnə istiqamətləri ilə dialoq arasında fərqli münasibət var.

Adətən 50% - 50%, 70% (irad) qarşı 30% (dialoq), bəzən 100% qeyd və 0% dialoq. Otar İoselianinin “Aprel” filmində personajlar bir söz deməzlər və layihə bundan ancaq faydalanır. (Otar İoselianinin “Aprel” filmindən nümunə lazımdır).

Əgər filmdə danışmaq əvəzinə nəyisə göstərə bilirsənsə, onda onu göstərmək daha yaxşıdır, yəni. hərəkəti qeyddə təsvir edin. Yaxşı filmdə dialoqlar o zaman başlayır ki, personajlar danışmağa kömək edə bilmirlər. Bunlar. səssizlik artıq qeyri-təbii görünür. Teatrda olduğu kimi əsas yükün dialoqlara düşdüyü televiziya seriallarında müxtəlif nisbətlər işləyir.

SƏSLİ MƏTN

Diktor (ekranda baş verənlərə müəllif münasibətinin olmadığı istənilən televiziya reportajı);

Səs şərhi ( “Monqol” S. Bodrov böyük);

Daxili monoloq (“A. Tarkovskinin “Güzgü”);

Tarkovskidən, Rommdan, Bodrovdan fraqmentlər lazımdır

ADLAR

Başlıqlar, və ya çərçivədaxili başlıqlar səssiz kino günlərindən məlumdur. Kinoda hələ səs olmayanda, kreditlər, və onlar da çağırıldı izahlı qeydlər, təkcə personajların dialoqlarının mətni deyil, həm də personajların hiss halları, fəsillər, günün vaxtı (gecə, gündüz, şəfəq və s.) və s. Kinoda səsin meydana çıxması ilə başlıqların funksiyası belə oldu:

Məlumat xarakterli (vəziyyətlərin təsviri)

Ayrılma (bir zamanın digərindən ayrılması).

Ədəbi ssenaridə nə olmalıdır?

Ssenari müəllifin tam azadlığını nəzərdə tutan ədəbi əsər kimi deyil, onun filmə çevriləcəyi nəzərə alınaraq yazılıb. Yəni ssenarist tətbiqi peşədir, azad deyilsən, kino ekranına qapanırsan. Bunu dərhal başa düşmək lazımdır, o zaman ssenarinin necə yazılması və onun qısa hekayə, hekayə və ya romandan nə ilə fərqləndiyi bəlli olacaq.

Skriptin xarici strukturu

Ssenari səhnə və epizodlardan ibarətdir.

Səhnə- bu, yer, zaman və hərəkətin vəhdətidir. Yəni müəyyən bir fəaliyyət yeri: tarla, meşə, şəhər küçəsi, mənzil və ya vanna otağı. Film şəhər mənzilində bir otaqda (səhnə №1), sonra giriş qapısında (səhnə №2) gedirsə, daha sonra şəhər küçəsinə (səhnə No3), sonra meşəyə (səhnə) keçir. No 4) və meşədən sonra yenidən otağa (səhnə № 5), sonra, müvafiq olaraq, filminizdə 5 səhnə var.

Epizod səhnələrdən ibarətdir. Epizod, miniatürdəki film kimi, öz daxili inkişafı var: başlanğıc, orta, son. Bir saat yarımlıq filmdə təxminən 5-7 seriya olur. 10 dəqiqəyə qədər olan qısametrajlı film adətən bir epizoddan ibarətdir.

Standart bədii film ssenarisi 32 epizoddan ibarətdir.Bir epizod təxminən 4-5 səhifədir.